tg-me.com/ieinstitute/963
Last Update:
📌 تکنیک پوکایوکه (Poka-Yoke)
ایده اصلی در تکنیک پوکایوکه کاهش و به صفر رساندن خطاها با شناسایی و نظارت مستمر بر عوامل موثر در بروز خطا است. به این ترتیب بهره‌وری و کارایی فرآیندهای تولید به حداکثر خود خواهند رسید.
عبارت پوکایوکه که به لاتین به صورت (Poh-kah You-keh) خوانده می‌شود، در سال‌های ۱۹۶۰ توسط صنعت‌گر و مدیر بخش تولید شرکت تویوتا به نام «شینگئو شینگو» (Shigeo Shingo) به کار رفت. او مفهوم «کنترل کیفیت صفر» (Zero Quality Control) به معنی تولید با خطای صفر را معرفی و به کار بست.
در لحاظ معنی می‌توان عبارت ژاپنی پوکایوکه را به معنی «ضد خطا» (Mistake Proofing) در نظر گرفت.
پوکایوکه تضمین می‌کند که شرایط دقیقی وجود دارد که باید قبل از فرآیند تولید انجام شود تا جلوی هر گونه خطا را در اولین گام و قبل از رخ دادن آن بگیرد. زمانی که نمی‌توان از وقوع خطا جلوگیری کرد، پوکایوکه به دنبال روش‌های شناسایی خطا بوده و سعی در حذف تولیداتی دارد که در اثر خطا بوجود آمده‌اند تا از چرخه تولید کنار گذاشته شوند. در نتیجه تکنیک پوکایوکه، یک فرآیند پویا و همیشگی است که قبل از فرآیند تولید آغاز شده و تا آخرین گام آن نیز ادامه دارد.
به عنوان یک تعریف اولیه می‌توان پوکایوکه را مکانیسمی دانست که از بروز و توسعه خطاها در فرآیند تولید یا ارائه خدمات، جلوگیری می‌کند.
در زندگی روزمره، مثال‌های متعددی از به کارگیری پوکایوکه در ابزارها یا تولیدات وجود دارد که شاید بدون توجه به آن‌ها، به طور مستمر از این محصولات استفاده می‌کنیم. در ادامه به بعضی از این موضوعات اشاره خواهیم کرد.از آنجایی که پیدایش پوکایوکه ابتدا در شرکت تویوتا شکل گرفت، مثال‌های ما هم در زمینه خودرو و اتومبیل خواهند بود.
یکی از مثال‌های مشهور در این زمینه مربوط به خودروهایی با «جعبه دنده دستی» (Manual Gearbox) است که در آن راننده باید قبل از روشن کردن خودرو، کلاچ را فشار دهد (یکی از گام‌های پوکایوکه). بررسی صحت انجام این کار توسط سیستم برق و سوئیچ مرکزی صورت گرفته و از حرکت ناگهانی خودرو هنگام استارت زدن جلوگیری می‌کند.
همین شیوه نیز برای خودروهای اتوماتیک وجود دارد. تا زمانی که دنده در حالت پارک یا «خلاص» (Neutral) نباشد، سیستم برق‌رسانی به موتور فعال نشده و خودرو روشن نمی‌شود.
ه کارگیری تکنیک پوکایوکه از آن جهت اهمیت دارد که به کارکنان روش انجام کار بدون خطا را یاد می‌دهد در نتیجه احتمال اینکه فرآیندهای تولید با خطا انجام شوند، تقریبا صفر خواهد شد.
اگر پوکایوکه را به کار بگیرید، قابلیت اطمینان در فرآیندها و محصولات تولیدی به شکل چشم‌گیری بهبود خواهند یافت و ضایعات به حداقل ممکن رسیده یا حتی حذف خواهند شد.
رویکردهای «بهبود مستمر» (Continuous Improvement) برمبنای تکنیک پوکایوکه به وقوع می‌پیوندند و تبدیل به یک فرهنگ سازمانی شده و بخشی از مخزن با ارزش مدیریت ناب خواهند شد.
🔲 مراحل اجرای تکنیک پوکایوکه
از آنجایی که تکنیک پوکایوکه قابل فهم برای عموم بوده و نگرشی منطقی به عوامل ایجاد خطا دارد، اجرا و پیاده‌سازی آن به سادگی صورت گرفته و از طرفی همگام با نظر کارکنان خواهد بود. مراحل به کارگیری این تکنیک در ادامه به صورت فهرست‌وار دیده می‌شود.
◾️عملیات یا فرآیندها را شناسایی کنید.
◾️علایم بوجود آمدن خطا یا مواقعی که یک فرآیند دچار خطا می‌شود را جستجو و مشخص کنید.
◾️روش مناسب برای روبرو شدن با خطا در تکنیک پوکایوکه را انتخاب کنید. این روش‌ها ممکن است مانند روش «خاموش کردن» (Shutuout) باشد که جلو تولید محصولات معیوب را می‌گیرد یا مشابه روش «توجه کردن» (Attention) عمل کند که خطاهای تولید شده را برجسته می‌نماید.
◾️به تکنیک‌های خاموش کردن یا توجه کردن به عنوان راه حل‌های موقت نگاه کنید ولی به دنبال راه‌کارهای عملی و جامع بگردید.
◾️بررسی کنید که ابزارهای شناسایی خطا مناسب هستند و تعداد یا مقادیر قابل تحمل میزان خطا و توالی رخداد خطاهای تحت کنترل به صورت صحیحی تعیین شده‌اند.
◾️روش خود را برای کاهش و صفر کردن خطاهای فرآیند تولید، آزمایش و مورد ارزیابی قرار دهید.
◾️به کارکنان و کاربران روش‌های اندازه‌گیری و نحوه عملکرد روش خود را آموزش دهید.
⚙️ دانشکده صنایع و مدیریت👇
@ieinstitute
BY دانشکده مهندسی صنایع
Warning: Undefined variable $i in /var/www/tg-me/post.php on line 283
Share with your friend now:
tg-me.com/ieinstitute/963