✅ تحلیل علل ریشه ای (RCA) چیست؟تحلیل علل ریشه ای (RCA) عبارت است از فرایند کشف علل ریشه‌ای مشکلات، به منظور شناسایی راهکارها وراه‌حل‌های مناسب برای حل و برطرف‌سازی آن‌ها. RCA بر پایه این فرض استوار است که به جای حل مشکلات و پیدا کردن راهکارهای مختلف برای برطرف کردن آن‌ها پس از وقوع، پیشگیری و حل سیستماتیک مسائل اساسی بسیار مؤثرتر است.
تحلیل علل ریشه ای را می‌توان با استفاده از مجموعه‌ای از اصول و تکنیک‌های مختلف انجام داد و علل ریشه‌ای مسائل یا حوادث را شناسایی کرد. RCA با داشتن نگاهی فراتر از علت و معلولی، می‌تواند مشخص کند که فرایندها یا سیستم‌ها در وهله اول در کدام نقطه شکست خورده یا با مشکل مواجه شده‌اند.
🟦 محرک‌های تحلیل ریشه‌ای به سه دسته کلی تقسیم می‌شوند:
🟣علل فیزیکی: زمانی که مواد یا تجهیزات به نحوی از کار بیفتند (مثلاً از کار افتادن یک لپ‌تاپ یا خرابی قطعه‌ای که از تامین‌کننده خریداری شده است)،
🟣علل انسانی(خطای انسانی): زمانی که افراد مرتکب اشتباه شده یا وظایف لازم را انجام نمی‌دهند (به عنوان مثال، یک کارمند در رسیدگی و تعمیر و نگهداری منظم یکی از تجهیزات کوتاهی می‌کند و باعث خرابی آن می‌شود)،
🟣علل سازمانی: مشکل یا خرابی در یک سیستم، فرایند یا خط‌مشی که افراد برای تصمیم‌گیری از آن استفاده می‌کنند (به عنوان مثال، یک شرکت در آموزش اعضای تیم خود در مورد پروتکل‌های امنیت سایبری اشتباه عمل کرده و به این ترتیب شرکت را در برابر حملات سایبری آسیب‌پذیر می‌کند).
🟩 تحلیل علل ریشه ای یا RCA از چند اصول اساسی پیروی می‌کند که عبارتند از:⚫به جای صرف زمان روی علائم مشکل، اصلاح و درمان علل ریشه‌ای تمرکز کنید،
⚫اهمیت درمان علائم برای تسکین کوتاه مدت را نادیده نگیرید،
برای هر مساله علل ریشه‌ای متعددی می‌تواند وجود داشته باشد،
⚫روی چگونگی و چرایی مساله تمرکز کنید، نه اینکه چه کسی مسئولیت آن را به عهده داشته است،
⚫برای پشتیبانی از عللی که شناسایی کرده‌اید، به دنبال شواهد عینی علت و معلولی باشید،
⚫برای انجام یک اقدام اصلاحی مناسب اطلاعات کافی جمع‌آوری کنید،
در نظر داشته باشید که چگونه می‌توان از یک علت ریشه‌ای در آینده پیشگیری کرد.
براساس اصول فوق، هنگام تجزیه‌وتحلیل مسائل و بررسی علل آن‌ها بایستی یک رویکرد جامع و کل‌نگر داشته باشیم. علاوه بر کشف علل اصلی، باید تلاش خود را به کار بگیریم تا تا زمینه و اطلاعاتی را فراهم کنیم که منجر به یک اقدام یا تصمیم درست شود.
📌به یاد داشته باشید: یک تجزیه‌وتحلیل خوب، تجزیه‌وتحلیل عملی است.
⚙️ دانشکده صنایع و مدیریت
👇 @ieinstitute 