tg-me.com/Chmmt/3682
Last Update:
❤️دیل_گِتَه_تالش❤️
*🤛گیلان کجاست و به چه معناست🤜*
✍رسول علیزاده ماکلوانی
قسمت ششم
*آیا گیریه، گریه یا گیه تالشی صورتی از گریوه پهلوی است؟*
با توجه به شرح داده شده درباره‌ی *گریوه‌ی پهلوی در ردیف ۳* و *گیریه یا گریه یا گیه تالشی درردیف ۴* معلوم می‌گردد هر دوی اینان از لحاظ مفهوم و موقعیت یکی بوده و دلالت برکوه دارند. به توضیحی دیگر *اگر حالت درست "گریوه"، "گیریه"، "گریه" یا گیه راهمان گیل ریوه و متشکل از حروف گ، ی ،ل، ر، ی، و،ه بدانیم* گوینده برای هرچه زودتر بیان کردن منظور خود در جایی از «گیل ریوه» دو حرف «ی» ، «ل» را حذف و آنرا تبدیل به "گریوه" و در جایی دو حرف" ل " ، "و " را حذف و آنرا تبدیل به گیریه و در جایی سه حرف "ی "، " ل" ، "و " را حذف و آنرا تبدیل به گریه و در جایی چهار حرف " ل " ، " ر " ، "ی"، "و " را حذف و تبدیل به گیه نموده است.
*طبقه بندی آب و خاک در فرهنگ تالش*
در فرهنگ و ادب تالش طبقه بندی آب و خاک و حاصل بدست آمده از ترکیب این دو در آب و خشکی غالبا به شرح زیر است:
گرد، خاک، بول، گیل، چل یا تول ،رت، تولاو، روفه، نرمه، فوش، کولو، سنگ، لاس و چت، که هرکدام از اینان از لحاظ شکل و ترکیب با دیگری فرق داشته و تعریف خود را دارند. با توجه به تنوع جالب تعابیری که برای هر حالتی از شکل خاک در فرهنگ تالشی وجود دارد.
اکنون برای بیان مقصود خویش به بررسی کلمه‌ی گیل از فهرست بالا می‌پردازیم.
*تعاریف گیل در زبان تالشی*
در زبان تالشی که البته خود ریشه در فارسی و پهلوی دارد گیل تعریف و مفهوم دیگری دارد که با مفهوم گیل به معنای قوم گیل تفاوت بسیاری دارد که به شرح آن می‌پردازیم .
*الف*) به خاک آمیخته با آب و خاشاک گیاهان «گیل» می‌گویند". همانی که در فارسی و سایر به آن گِل گفته می‌شود و دکتر معین در کتاب فرهنگ خود این گونه آن را توصیف می نماید: جسم خمیر مانندی که از اختلاط خاک های مختلف با آب حاصل می‌شود. خاک آمیخته با آب، ته نشست های جامد طبقات مختلف پوسته زمین که سختی آنها از سنگ کمتر است.
(معین، ۱۳۶۰: ۳۳۳۴)
*ب)* به جایی از زمین که خاکش آب دار و آمد و شد در آنجا دشوار و دردسرساز باشد (گل الود فارسی) اصطلاح گیله ( تول) زمین یا گیله جا را به کار می‌برند.
*پ)* با توجه به شرح ردیف های ۳ و۴ می‌توان گفت که در زمانهای گذشته به انباشت و مجموعه‌ای از خاک آمیخته با آب و خاشاک گیاهان مجازاً به نام و عنوان کوه «گیل» یا بعضا «گی» میگفتند.
*ت)* آو و گیل؛ به معنای سرزمین، میهن ، وطن، کشور مثال «یا چمن آو و گیله»اینجا آب و گِل من است.یعنی اینجا سرزمین و وطن من است .
*چرا گاهی «گی» همان گیل است؟*
تجربه در زبان تالشی و زبان‌های دیگر نشان داده است. که وقتی دو حرف مشابه یا سخت بیان در کنار هم قرار می گیرند،گوینده برای هر چه زودتر بیان کردن منظور خود حرف تکراری یا سخت بیان را حذف می‌نماید مانند:
ما است= ماست؛ محرم علی = مَرمَلی یا مَلی ، محمدعلی =ممدعلی؛ بیلگا=بیگا ؛ بیله پس و بیله پیش= بیه پس و بیه پیش؛ گیل+لوان =گیلوان یا گیلوا ؛گیل+ لان= گیلان ؛گیل+ ور= گیلور یا گِلوریا گیور؛ گیل + ریوه= گریوه‌ی آمده در روایات و اشعار ردیف *۳* با تعریف بیان شده‌ی علامه دهخدا، دکتر معین و سایر یا همان گیریه، گریه یا گیه تالشی با منظور ییلاق.
*گیلون یا گیلان به چه معنی است؟*
منبع: ماهنامه ی تالش شماره ۱۷۴ خرداد ۱۴۰۲
ادامه دارد...
BY مجله مجازی تالشان
Warning: Undefined variable $i in /var/www/tg-me/post.php on line 283
Share with your friend now:
tg-me.com/Chmmt/3682