به مناسبت ۱۴ ژوئن روز جهانی اهداء خون و زادروز کارل لنداشتانینر کاشف گروه‌های خونی

هنگام انتقال خون با گروه خونی اشتباه به یک فرد چه اتفاقی میفتد.

دو آنتی‌ژن A و B موجب ایجاد گروه‌های خونی می‌شوند. گلبولهای قرمز گروه خونی A دارای آنتی‌ژن A، گروه خونی B دارای آنتی‌ژن B، گروه AB هردو و گروه O فاقد A و B است.
هر گروه خونی برای آنتی ژنی که فاقد آن است آنتی بادی می‌سازد. به این ترتیب در صورت انتقال خون ناهمساز به یک فرد، آنتی‌بادی های فرد گیرنده خون علیه خون تزریق شده واکنش نشان داده و گلبولها را تخریب می‌کند (مثلا فرد دارای گروه خونی A علیه گروه B و AB واکنش نشان می‌دهد ولی علیه گروه خونی O خیر).
به دنبال آن زنجیره ای از واکشنها منجر به تب و لرز و نارسایی کلیه و ارگان‌های حیاتی دیگر می‌شود.
آنتی ژنRh هم مشابه است. فرد بدون آنتی ژن Rh علیه این آنتی‌ژن،‌آنتی‌بادی می‌سازد و در صورت انتقال خون Rh مثبت به فرد Rh منفی امکان واکنش شدید هست.

https://www.youtube.com/watch?v=hK1XgO7ZL3I


http://www.tg-me.com/اخلاق نشر و منابع علمی/com.pubethicsmums/2296

به مناسبت ۱۵ ژوئن روز جهانی باد

اختراع آسباد در سیستان، گامی بزرگ در استفاده از انرژی باد
فیلم آسبادهای نشتیفان در خراسان امروزی را نشان میدهد که قدمتی دیرین دارند و هنوز قابل استفاده هستند

اختراع آسباد برای تبدیل انرژی جنبشی باد به انرژی چرخشی از اختراعات مهم بشر است که در منطقه سیستان رخ داده است. سیستان با آب و هوای خشک و بادهای قابل پیش‌بینی نقطه ای مناسب برای این اختراع بوده است

قدیمیترین گزارش تاریخی مستند از آسبادهای سیستان مربوط به "مسالک الممالک" اصطخری و "مروج الذهب" مسعودی (قرن ۴ هجری) است

البته ماجرای اختراع آسباد در افسانه ای به أبولؤلؤ قاتل عمر ابن خطاب هم نسبت داده شده است. به هر حال به نظر می‌رسد اختراع آسباد قدمتی بسیار دیرینه تر از قرن ۴ هجری دارد.

http://www.youtube.com/watch?v=3ugw7-BwsmI

در کانال اخلاق نشر و منابع علمی در تلگرام عضو شوید
http://www.tg-me.com/اخلاق نشر و منابع علمی/com.pubethicsmums/2297

۱۷ ژوئن روز جهانی بیابان‌زدایی

خشکسالی و گسترش بیابان همواره گریبانگیر بشر بوده است و نابودی بسیاری از تمدن‌ها به آن نسبت داده میشود
یکی از مهمترین خشکسالی ها در قرن ۲۲ قبل از میلاد تحت عنوان
4.2-kiloyear event
رخ داده است و منجر به سقوط سلطنت قدیم مصر باستان، شروع فروپاشی تمدن دره ایندوس و فروپاشی امپراطوری اکد شده است.

فیلم یک تایملاین زیبا از تاریخ دنیا است و در دقیقه ۶ به خشکسالی ۴۲۰۰ سال قبل می‌پردازد.


https://www.youtube.com/watch?v=__BaaMfiD0Q

http://www.tg-me.com/اخلاق نشر و منابع علمی/com.pubethicsmums/2298

پخت و پز با قدیمیترین دستور آشپزی دنیا
به مناسبت ۱۸ ژوئن روز جهانی خوراک‌شناسی پایدار

قدیمیترین دستور آشپزی دنیا سه لوح به زبان اکدی از میانرودان مربوط به ۴۰۰۰ سال قبل است.

در این الواح دستور تهیه ۴۰ غذا توضیح داده شده است.

در فیلم به اشتراک گذاشته شده سه غذا بر اساس این الواح تهیه می‌شود

-اولین غذا سوپ خاصی است با نام "گره گشایی" که مشخص نیست علت نام آن چیست! و بر پایه سبزیجات است
-دومین غذا به "توحی" موسوم بوده است و نوعی غذا بر پایه چغندر است
-سومین غذا نوعی سوپ گوشت گوسفند است که بر پایه شیر تهیه می‌شده است


مشخص است که حس چشایی و لذت غذا خوردن زمان نمی‌شناسد.

https://www.youtube.com/watch?v=qfqhJNUtiww


در کانال اخلاق نشر و منابع علمی در تلگرام عضو شوید
http://www.tg-me.com/اخلاق نشر و منابع علمی/com.pubethicsmums/2299

به مناسبت ۱۹ ژوئن،  روز جهانی آگاهی از کم خونی سلول داسی

آنمی سلول داسی بیماری ژنتیکی خاصی است که در آن گلبول‌های قرمز خون به جای شکل طبیعی خود به صورت داس درآمده و باعث اختلالات شدید در اندام‌های مختلف می‌شود.
در سال ۱۹۴۹، لینوس پاولینگ و همکارانش در یکی از مهمترین مقالات تاریخ پزشکی نشان دادند این بیماری حاصل تغییر مولکول هموگلوبین به علت یک نقص در ژن آن است. اصطلاح "بیماری مولکولی" برای اولین بار در این مقاله به کار رفت.

مقاله پاولینگ و همکارانش آغازگر پزشکی مولکولی بود.

فیلم در مورد همین کشف بزرگ همراه مصاحبه با پاولینگ است. پاولینگ دو بار برنده جایزه نوبل شد.

https://youtu.be/qbAz98UxUn8


Pauling, Linus; Harvey A. Itano; S. J. Singer; Ibert C. Wells (1949-11-01). "Sickle Cell Anemia, a Molecular Disease". Science. 110 (2865): 543–548


#نوابغ_علم

در کانال اخلاق نشر و منابع علمی در تلگرام عضو شوید

http://www.tg-me.com/اخلاق نشر و منابع علمی/com.pubethicsmums/2300

به مناسبت ۲۱ ژوئن روز جهانی موسیقی

سرگذشت موسیقی ایران قسمت اول
از عیلام تا صفویه (چغامیش تا چهل ستون)

http://www.youtube.com/watch?v=GI79GQmMZNA

در کانال اخلاق نشر و منابع علمی در تلگرام عضو شوید
http://www.tg-me.com/اخلاق نشر و منابع علمی/com.pubethicsmums/2301

به مناسبت ۲۱ ژوئن روز جهانی موسیقی

سرگذشت موسیقی ایران قسمت دوم
از صفویه تا پهلوی (از شاه سلیمان تا رضا شاه)

http://www.youtube.com/watch?v=nuk04nTzIys


در کانال اخلاق نشر و منابع علمی در تلگرام عضو شوید
http://www.tg-me.com/اخلاق نشر و منابع علمی/com.pubethicsmums/2302

موسسه
Clarivate Analytics
ضریب تاثیر (Impact Factor) مجلات سال ۲۰۲۳ را منتشر کرد.
این ضریب تاثیر تعداد کل استنادات سال ۲۰۲۳ به تعداد مقالات سال ۲۰۲۲ و ۲۰۲۱ مجلات است. آخرین ضریب تاثیر در دسترس همواره مربوط به سال گذشته است.

باید دانست موسسه Clativate Analytics تعداد زیادی پایگاه دارد و امسال تمام مجلات
Web of Science Core Collection™
دارای ضریب تاثیر شدند.


با اضافه کردن دو پایگاه زیر به لیست ضریب تاثیر
Art & Humanities Citation Index
Emerging Sources Citation Index

تعداد زیادی مجلات برای اولین بار دارای ضریب تاثیر شده اند.

نکته دیگر این است که ضریب تاثیر امسال با یک رقم اعشار منتشر شده تا پژوهشگران مجبور به استفاده از معیارهای کیفیت دیگر غیر ضریب تاثیر باشند.
در کانال اخلاق نشر و منابع علمی در تلگرام عضو شوید
http://www.tg-me.com/PubEthicsMUMS/2303

به مناسبت ۲۱ ژوئن روز جهانی یوگا
یوگا فعالیت‌های بدنی و ذهنی است که ریشه در هند باستان دارد و یکی از مکاتب فلسفی هند است. امروزه اعتقاد بر این است که فعالیتهای بدنی و ذهنی یوگا فواید بدنی و روانی فراوانی دارد: شواهد علم مدرن در این زمینه چیست؟
۱- مطالعه بر فوائد یوگا بسیار سخت است چرا که حجم نمونه معمولا کم است و متغیرهای فراوانی باید بررسی شوند.
۲- یوگا می‌تواند باعث بهبود انعطاف بدنی و قدرت عضلانی شود.
۳- فوائد یوگا در بیماری‌های مختلف عضلانی اسکلتی مانند آرتریت روماتوئید و کمردرد مزمن نشان داده شده است.
۴-تمرینات تنفسی یوگا در بیمارهای تنفسی مانند برونشیت مزمن و آسم مفید است.
۵- افزایش اکسیژن رسانی به دنبال تمرینات تنفسی یوگا منجر به بهبود کیفیت زندگی در نارسایی قلبی و کاهش فشار خون می‌شود.
۶- فوائد یوگا در زمینه مشکلات روانشناسی مانند افسردگی و اضطراب به درستی مشخص نشده است.
۷- اثرات ضد سرطان یوگا هنوز ثابت نشده است.


آدرس کانال

http://www.tg-me.com/اخلاق نشر و منابع علمی/com.pubethicsmums/2304

به مناسبت ۲۳ ژوئن زادروز نابغه ریاضیات آلن تورینگ

آلن تورینگ از بزرگترین دانشمندان قرن بیستم است که توانست با نظریات خود، فهم بشر را از کامپیوتر و دانش مربوط به آن شکل دهد.

در ادامه ۴ فیلم آموزشی در مورد آلن تورینگ و خدمات علمی اش به اشتراک گذاشته می‌شود.

آلن تورینگ به جرم تمایلات همجنس‌گرایانه محکوم شد داروهای ضد هورمون مردانه مصرف کند و مدتی پس از آن خودکشی کرد!

تورینگ و ابداع علم کامپیوتر
http://www.tg-me.com/اخلاق نشر و منابع علمی/com.pubethicsmums/1818

تورینگ و decidability problem
http://www.tg-me.com/اخلاق نشر و منابع علمی/com.pubethicsmums/1819

تورینگ و پترنهای مشاهده شده در دنیای حیوانات
http://www.tg-me.com/اخلاق نشر و منابع علمی/com.pubethicsmums/1820

تورینگ و توروچمپ اولین برنامه شطرنج
http://www.tg-me.com/اخلاق نشر و منابع علمی/com.pubethicsmums/1821

تورینگ و هوش مصنوعی: تست تورینگ
http://www.tg-me.com/اخلاق نشر و منابع علمی/com.pubethicsmums/1822

صفر کلوین چیست؟
به مناسبت ۲۶ ژوئن زادروز ویلیام تامسون (لورد کلوین)

در سال ۱۸۴۸ لورد کلوین موفق بر اساس نظریه گرما و با انجام آزمایشات متعدد، درجه بندی از حرارت اجسام را طراحی کند که نقطه صفر آن وابسته به خصوصیات اجسام نبود.
این درجه صفر را صفر مطلق یا صفر کلوین می‌نامند و درجه حرارتی است که جنبش مولکولها حداقل است برابر منهای ۲۷۳.۱۵ درجه سانتی گراد
Thomson, W (1848). "On an Absolute Thermometric Scale founded on Carnot's Theory of the Motive Power of Heat, and calculated from Regnault's observations". Proceedings of the Cambridge Philosophical Society. 1: 66–71

فضای بین کهکشانی دمای ۲.۷۳ کلوین دارد و سردترین نقطه جهان هستی در آزمایشگاه‌های کره زمین ایجاد شده است (۳۸ پیکوکلوین)

فیلم در مورد اهمیت صفر مطلق است.

در کانال اخلاق نشر و منابع علمی در تلگرام عضو شوید

http://www.tg-me.com/اخلاق نشر و منابع علمی/com.pubethicsmums/2306

به مناسبت ۲۶ ژوئن روز حمایت از قربانیان شکنجه

توضیحی کوتاه در مورد شکنجه های ابداع شده توسط بشر!

http://www.youtube.com/watch?v=XJ45fNC5kGE

خلاقیت بشر برای آزار همنوعانش نهایت ندارد!

http://www.tg-me.com/اخلاق نشر و منابع علمی/com.pubethicsmums/2307

به مناسبت ۲۷ ژوئن روز هلن کلر

هلن کلر شخصیتی جهانی است که با وجود نابینایی و ناشنوایی از سن ۱۹ ماهگی توانست بر این ناتوانی ها غلبه کند.

زندگی او با ورود معلمش (آن سالیوان) متحول شد. نقطه عطف زندگی او هنگامی بود که متوجه شد هر چیزی نامی دارد!
این صحنه در فیلم "معجزه‌گر" که زندگی نامه هلن کلر است جاودانه شده است (فیلم)

خود کلر در مورد این لحظه می‌گوید

"ناگهان هشیاری مه‌آلودی احساس کردم. گویی چیزی فراموش شده بود، هیجان‌زده بودم و به‌نوعی راز زبان برایم آشکار شد. در آن زمان می دانستم که "w-a-t-e-r" به معنای چیز جالب و شگفت‌انگیزی است که روی دست من جریان دارد. آن کلمه روح مرا بیدار کرد، به او نور، امید و شادی داد و آزادش کرد. همه‌چیز یک نام داشت و هر اسمی فکر جدیدی را به‌وجود می‌آورد. وقتی به خانه برگشتیم، به نظر می‌رسید که هر شیئی که لمس می‌کردم سرشار از زندگی بود"


در کانال اخلاق نشر و منابع علمی در تلگرام عضو شوید

http://www.tg-me.com/اخلاق نشر و منابع علمی/com.pubethicsmums/2308

به مناسبت ۸ تیر روز مبارزه با سلاح‌های شیمیایی و میکروبی

فاجعه سردشت.: زخمی فراموش نشدنی


تیرماه ۱۳۶۶ به دنبال عملیات نصر ۵ در ناحیه کردستان، ارتش عراق به بمباران شیمیایی رو آورد.
نقطه عطف حملات شیمیایی عراق در ۷ تیر ۱۳۶۶ بود که شهر سردشت مورد حمله قرار گرفت. چهار نقطه سردشت و سه روستای اطراف مورد اصابت بمب شیمیایی قرار گرفت. ۱۳۰ نفر در همان روزهای اول کشته شدند و تعداد زیادی امروزه درگیر مشکلات مزمن گاز خردل هستند.

اسفند همان سال ارتش عراق نشان داد در جنایت علیه غیرنظامیان تردید نمی‌کند و حلبچه را بمباران شیمیایی کرد.

علی حسن مجید ملقب به علی کیمیاوی (علی شیمیایی) یکی از مسوولین اصلی استفاده از سلاحهای شیمیایی در سال ۲۰۱۰ اعدام شد.
۸ تیر هر سال به عنوان روز مبارزه با سلاح‌های شیمیایی و میکروبی گرامی داشته می‌شود.


فیلم روایت شاهد عینی فاجعه سردشت دکتر معمارزاده است
https://www.aparat.com/v/n5M3k


http://www.tg-me.com/اخلاق نشر و منابع علمی/com.pubethicsmums/2309

به مناسبت ۱۰ تیر روز بزرگداشت صائب تبریزی


نام صائب تبریزی به حروف ابجد معادل ۱۰۳ است و به همین دلیل روز صد و سوم سال (۱۰ تیر) به بزرگداشت صائب تبریزی اختصاص یافته است

صائب بزرگترین شاعر سبک‌ هندی است که با تک بیت های نغز و دارای معنی مستقل شناخته میشود

فیلم حاوی تک بیتی هایی نغز از صائب است
https://s27.namasha.com/videos/7364317418.mp4

مقبره او در اصفهان است

در کانال اخلاق نشر و منابع علمی در تلگرام عضو شوید
http://www.tg-me.com/اخلاق نشر و منابع علمی/com.pubethicsmums/2310

به مناسبت ۲ جولای سالروز درگذشت ژان ژاک روسو

در قرن ۱۸ میلادی روسو در برابر نگرش دنیای متمدن آنروز که دنیا را در جهت پیشرفت میدید ایستاد.

به اعتقاد روسو، بشر تا قبل از ایجاد تمدن شهرنشینی در "وضع طبیعی" هماهنگ با سایر موجودات و طبیعت زندگی می‌کرده است و واقعا احساس خوشبختی داشته است. از نظر روسو با شروع شهرنشینی مشکلات و سیئات اخلاقی شروع و تشدید شد. انسان ها به جای دقت به آنچه واقعا نیاز دارند، به مقایسه خود با دیگران پرداختند و نابرابری و بی‌اخلاقی شکل گرفت.

روسو آثار متعددی دارد، یکی از مهمترین آثار او "امیل" در مورد نحوه تربیت کودکان است. روسو بنیان‌گذار آموزش کودک‌‌محور است.

روسو را از بنیان‌گذاران مکتب رومانتیسم میشناسند. مکتبی که زندگی ساده را بر تمدن، کودک را بر بزرگسال ترجیح می‌دهد و به عشق احترام ویژه می‌گذارد.

از جملات اوست
"اولین انسانی که یک تکه زمین را مشخص کرد و گفت اینجا متعلق به من است و بقیه آنقدر ساده بودند که حرفش را قبول کردند، واضع اصلی جامعه متمدن امروزی است"

فیلم در مورد نظریات اوست

http://www.tg-me.com/اخلاق نشر و منابع علمی/com.pubethicsmums/2311

به مناسبت اول جولای روز جهانی لطیفه

لطیفه قدمتی طولانی در تاریخ بشر دارد. فیلم به اشتراک گداشته شده ۱۰ مورد قدیمیترین لطیفه های ثبت شده در تاریخ را گزارش می‌کند. بسیاری از این لطیفه ها محتوی جنسی دارند!

https://www.youtube.com/watch?v=Al10Pe-W4x8


قدیمیترین لطیفه یافت شده مربوط به ۱۹۰۰ سال قبل از میلاد(۴۰۰۰ سال قبل) است و سومری است. ظاهرا لطیفه های مربوط به دفع گاز از قدیم موجب خنده بوده اند!


"چیزی که از زمان‌های قدیم هرگز رخ نداده است: زن جوانی در آغوش همسرش گوز ندهد"

نمونه دیگر مصر باستان ۲۵ قبل از میلاد:

"انسان از خر هم تمایل بیشتری برای جفت‌گیری دارد فقط کیف پولش جلوی او را می‌گیرد!"



در کانال اخلاق نشر و منابع علمی در تلگرام عضو شوید
http://www.tg-me.com/اخلاق نشر و منابع علمی/com.pubethicsmums/2312

به مناسبت ۲ جولای روز UFO

سال ۱۹۵۰ انریکو فرمی هنگام نهار از دوستانش پرسید: بقیه کجا هستند؟

پارادوکس فرمی

فقط در راه شیری بیش از ۳۰۰ میلیون سیاره شبیه زمین وجود دارند که اگر فقط بخشی از آنها دارای حیات باشند باز هم عدد قابل توجهی هستند
چرا ما شواهد آنها را نمی‌بینیم

پاسخها
شاید
-سرعت نور نسبت به فواصل کیهانی ناچیز است و فرستادن پیام بی معنی است
-امواج رادیویی روش مناسب ارتباط نباشد و حیات هوشمند فرازمینی از روش دیگر استفاده میکند
-انسان جزو هوشمندترین حیات در هستی باشد و بقیه هنوز فرصت هوشمند شدن نداشته اند
- نظریه زمین نادر: ایجاد حیات بسیار پیچیده و سخت است و شرایط مشابه زمین بسیار نادر. شاید ما تنها هستیم
-سایر تمدن‌ها به ما به چشم موجود پیشرفته نگاه نمی‌کنند(نظریه باغ وحش)
-حیات فرازمینی مبتنی بر کربن نیست و بسیار متفاوت از ما. شاید به شکل اطلاعات و بسیار ریز پراکنده شده
-فیلتر: تمدن‌ها پس از مدتی رشد نمایی خود یا بقیه را نابود می‌کنند و ما هم در همین مسیر هستیم
-حیات فرازمینی به عمد با بقیه تماس نمی‌گیرد
-ما به اندازه کافی سرمایه‌گذاری برای کشف حیات فرازمینی نداشتیم
http://www.tg-me.com/اخلاق نشر و منابع علمی/com.pubethicsmums/2313

سوم جولای ۱۹۷۷ در آزمایشگاه ریموند دامادیان اولین تصویر از بدن انسان با استفاده از روش
Nuclear Magnetic Resonance (NMR)
انجام شد، با دستگاهی که برای تصویربرداری از بدن انسان طراحی شده بود (سمت چپ تصویر)

سال قبل از آن گروه پیتر مانسفیلد اولین تصویر انسانی با این روش را از انگشت خودش انتشار داده بود (سمت راست تصویر)

امروزه MRI روشی بسیار شایع برای تصویربرداری پزشکی است که دنیای پزشکی را دگرگون کرده است.
در سال ۲۰۰۳ مانسفیلد به خاطر ابداع روش NMR برای تصویربرداری پزشکی موفق به دریافت جایزه نوبل شد.

Mansfield, Peter, and Andrew A. Maudsley. "Medical imaging by NMR." The British journal of radiology 50.591 (1977): 188-194.

Damadian, R., M. Goldsmith, and L. Minkoff. "NMR in cancer: XVI. fonar image of the live human body." Physiol. Chem 9 (1977): 97-100.

در کانال اخلاق نشر و منابع علمی در تلگرام عضو شوید

http://www.tg-me.com/اخلاق نشر و منابع علمی/com.pubethicsmums/2314

۱۳ تیر ثبت جهانی شوش

۴۳۹۵ق.م:شروع سکونت
۳۱۰۰-۲۷۰۰ق.م پروتوعیلامی، شروع نوشتار و اولین اشاره به عیلام در متون سومری
۲۳۳۰ق.م اشغال شوش توسط سارگون
۲۱۰۰ق.م:رستاخیر عیلام توسط کوتیک-اینشوشیناک
۲۰۵۰ق.م:اشغال عیلام توسط سومر
۲۰۰۴ق.م:اشغال اور توسط کینداتو عیلامی
۱۹۰۰-۱۵۰۰ق.م:سلسله اپارتی عیلام
۱۵۰۰-۱۱۰۰ق.م: عیلامی میانه، پادشاهی اونتاش-نپیریشا و بنای چغازنبیل
غارت بابل توسط شوتروک-ناهونته عیلامی
۱۱۰۰-۵۴۰ق.م:عیلامی نو. جنگ با آشور
۶۴۷ق.م:نبرد شوش و ویرانی آن توسط آشوربانیپال
۶۱۷ق.م:فتح شوش (مادها)
۵۴۰ق.م:کوروش شوش را فتح می‌کند شوش پایتخت هخامنشی می‌شود و به شکوه بی سابقه می‌رسد اشارات متعدد به شوش در کتاب مقدس
۳۲۴ق.م:اسکندر شوش را فتح می‌کند و ازدواج دسته جمعی پارسیان و یونانیان در شوش را جشن می‌گیرد.
دوران اشکانی:شوش پایتخت مهم اشکانیان است . سلسله الیمائی به قدرت میرسد
دوران ساسانی:به دنبال شورش مسیحیان شوش ویران می‌شود و نام شهر به "ایران‌خره شاپور" تغییر می‌کند
بعد اسلام اهمیت شوش کم میشود با ویرانی شوش توسط مغول‌ها در قرن ۱۲ دیگر شوش به دوران قبل باز نمی‌گردد. قرن ۱۵ ساکنان باقیمانده به دزفول مهاجرت میکنند