Telegram Group Search
Audio
◽️ممنوعیت پیروی محض از دیگران
   🎙محمدرضا یوسفی


🔹درسی از سخن شریف حضرت امام جواد(ع) که فرمود: "من اصغی الی ناطق فقد عبده" بیان شده است.

🔹 قرآن ما را دعوت به استماع دیدگاه‌های مختلف می کند یعنی گوش دادن و سپس تحلیل  و انتخاب بهترین آنها. لذا امام از پذیرش مطلق سخن انسان بدون تحلیل و بررسی نهی می‌کند.

https://www.tg-me.com/اندیشه دینی معاصر/com.andishedinimoaser
#معرفی_کتاب #کتاب_در_مسیر_شخصیت

◽️انسان مشکل خویش است
      علی زمانیان

❗️۴. در مسیر ساختن شخصیت‌مان بدانیم با چهار گونه محدودیت مواجه خواهیم شد:

الف) محدودیت‌های هستی‌شناختی، یعنی "عقل ما ضعیف و دنیا ظریف است. ما در عمل نمی‌توانیم ظرایف دنیا را تمام و کمال دریابیم و به حقیقت محض خودمان پی ببریم".
ب) محدودیت‌های اخلاقی، " در روان ما بیماری‌هایی هست که ما را به خودخواهی و غرور سوق می‌دهد و وسوسه‌مان می‌کند تا دل‌بستگی‌های کهتر را به دل‌بستگی‌های مهتر ترجیح دهیم."
ج) محدودیت‌های روان‌شناختی، "ما از درون گسیخته هستیم. از فوری‌ترین انگیزه‌های ذهنی خودمان ناخودآگاه هستیم"
د) محدودیت‌های اجتماعی، "ما مخلوقاتی خود تکمیل‌کننده نیستیم و برای رشد کردن و موفقیت ناچاریم به وضعیت وابستگی به دیگران، نهادها و حدس و استنباط‌‌ها تن دهیم".

❗️۵. همه‌ی انسان‌ها آمیخته‌ای از خطاها و صواب‌ها هستند. هیچ کس مقدس، فرشته یا دیو نیست. به تعبیر "اسکار وایلد"، هر قدیسی، گذشته دارد و هر گنهکاری، آینده‌ای." و نویسنده، مخاطب را با خطاها و گنهکاری‌های به ظاهر قدیسانی آشنا می‌کند تا بگوید همه‌ی انانی که از نظر ما به درجاتی از تعالی و توفیق رسیده‌اند از چه مراحلی عبور کرده‌اند. و تا به ما بگوید، همه ‌آنان، "انسانی بودند واقعا انسانی"
 
✔️  مزیت کتاب "در مسیر شخصیت" در مقایسه با کتاب‌های هم عرض خود، این است که خواننده را به مشاهده‌ی زندگی زیسته‌ی افراد می‌برد تا خود از نزدیک ببیند آنان برای آن که برپای خود بایستند، چه کرده‌اند و چه مسیر پر رنجی را پیموده‌اند.
 
📚کتاب: در مسیر شخصیت
نویسنده: دیوید بروکز
مترجم: اصلان قودجانی
انشارات: طرح نو
سال انتشار: ۱۴۰۰
 
🌐متن کامل و منبع

https://www.tg-me.com/اندیشه دینی معاصر/com.andishedinimoaser
◻️کاندیدای شایسته(۱)
     محمود شفیعی


🔵بعد از گذشت ۴۶سال از عمر انقلاب و جمهوری اسلامی، مردم درکی قابل قبول از ماهیت نخبگان قدرت سیاسی، در ایران پیدا کرده اند. مساله امروز مردم ایران درباره نخبگان سیاسی، با تجربه کافی که به دست آورده اند، یک چیز بیشتر نیست: "حکمرانانی که فایده آنان از هزینه آنها بیشتر باشد، کدامند؟"

🔹ساده زیست بودن، سخنان دلنشین گفتن، باسواد بودن، مردمی بودن، حتی برنامه داشتن حاکمان، اینها همه خوب و برای انتخاب یک فرد از سوی مردم برای حکمرانی لازمند؛ اما پاسخ مساله پیش گفته نیستند. پاسخ اساسی مساله این است که مردم ایران به حاکمانی با تجربه نیاز دارند که موفقیت در حیطه کاری خود را در عمل به اثبات رسانده‌اند.  حاکمان موفق کسانی هستند که نسبت به دیگر رقیبان، فایده بیشتری به مردم می‌رسانند و هزینه کمتری بر ملت تحمیل می‌کنند.

🔹در انتخابات پیشرو، از میان کاندیداهای نهایی شده، بهترین کاندیدا، فقط یک معیار دارد. کاندیدای شایسته کسی است که در تجربه عملی گذشته خودش، هر چند در حیطه‌ای محدود، حکمرانی موفق تر از دیگران را قبلا به نمایش گذاشته باشد. اگر مدعی حکومت، متدین ترین و خوشنام‌ترین فرد جامعه هم باشد، اما نتواند به وظایف ذاتی خود در میدان سیاست ورزی موفق عمل کند، او شایستگی حکمرانی ندارد.

در حکمرانی قدیم و جدید، اسلامی و غیراسلامی، حاکمان کشور چند وظیفه مشترک اساسی دارند:

1⃣تامین امنیت همه جانبه(جانی، مالی، حیثیتی، انسانی، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، داخلی، خارجی و ...) برای همه (مرد یا زن، مسلمان یا غیر مسلمان، قوی یا ضعیف، انقلابی یا غیر انقلابی، خودی یا غیرخودی و ...).

2⃣زمینه سازی برای رفاه و توسعه همه جانبه (رشد اقتصادی، عدالت اقتصادی، عدالت قضایی، عدالت سیاسی، حداقل کردن فسادهای مالی، مهار تورم، ایجاد اشتغال، حل معضل بیکاری و ...)

https://www.tg-me.com/اندیشه دینی معاصر/com.andishedinimoaser
◻️کاندیدای شایسته(۲)
      محمود شفیعی

3⃣تضمین شکوه و عظمت ملی(ارتقاء جایگاه دولت-ملت ایران در نظام بین الملل، افزایش امید در اقشار گوناگون جامعه، گسترش روابط با همه کشورهای جهان که آنان را به رسمیت می‌شناسیم، حفظ استقلال و عدم وابستگی به یک یا چند کشور خاص و ...)

اگر حاکمان کارویژه‌های خود را که در بالا بدان‌ها اشاره رفت، انجام دهند، تمدن اسلامی، دینداری، و بسیاری از آرمان‌های دیگر به عنوان پیامدهای قهری حاصل از موفقیت حاکمان در انجام کارویژه‌ها، تحقق می‌یابند.

🔹اما اگر حاکمان به جای انجام موفق کارویژه‌های اصلی فوق، مستقیم بودجه مملکت را به نام تمدن سازی اسلامی، زمینه سازی ظهور، حفظ ظاهر اسلام در جامعه و غیره، کانالیزه کنند؛ به جیب خودی‌ها بریزند؛ به جای توجه به اراده ملت و خواست جامعه، به دنبال مهندسی جامعه از بالا برآیند؛ به جای الگو گرفتن از مردم در دینداری، بخواهند خود را الگوی دینداری مردم قرار دهند؛ نه تنها همین اهداف آرمانی تحقق پیدا نمی‌کنند، بلکه به جای تمدن سازی، تمدن سوزی، به جای اسلامی سازی، اسلام ستیزی، به جای هر آرمان دیگر، ضد آن آرمان‌ها اتفاق می‌افتد.

🔹سخن پایانی
به تعبیر ادبی، آرمان‌هایی چون رسیدن به تمدن اسلامی، پیدا شدن زمینه ظهور، یا داشتن جامعه‌ای علاقمند به حفظ نمادهای اسلامی، اسم مصدر‌اند؛ اما کارویژه‌های ذاتی حکومت، مصدراند. با تحقق بخشیدن به مصدر است که اسم مصدر به خودی خود حاصل می گردد. امروزه، حاکمان ما به جای پرداختن به مصدر، به دنبال اسم مصدر‌اند؛ غافل از اینکه اسم مصدر، حاصل مصدر است و بدون مصدر نمی‌توان مستقیم دنبال اسم مصدر رفت. در وضعیت کنونی، کاندیدای شایسته کسی است که به جای غوطه ور شدن در آرمان‌های اسم مصدری، با سخت کوشی و هنرمندی تمام، به فکر تحقق بخشیدن مصدرها باشد.

https://www.tg-me.com/اندیشه دینی معاصر/com.andishedinimoaser
Forwarded from عکس نگار
◻️حزب و نظام انتخابات
       داود فیرحی


🔵مشکل احزاب و انتخابات در ایران، به فقدان ارتباط ارگانیک بین دو قانون انتخابات و قانون احزاب برمی‌گردد. وظیفه محققین است که این ناسازه را اصلاح کنند. قانون احزاب مصوب سال ۹۵ از جهاتی درست تنظیم شده است اما راه اجرا ندارد و از لحاظ حقوقی جزو قوانین معلق است. از جمله قوانینی است که  معمولا نوشته‌ می شوند تا اصلاً اجرا نشوند.

🔹سیاست‌های کلی انتخابات أبلاغ شده در سال ۹۵ نیز به احزاب تکلیف می‌دهد اما امتیاز نمی‌دهد. ماده ۱۱ یکی از مواد سنگین سیاست‌های کلی است اما هیچ اشاره‌ای به حزب نکرده و حزب غائب بزرگ انتخابات است.

🔹حزب دو کار بزرگ می‌کند: یکی اینکه انسان طبیعی را تبدیل به شهروند قاعده‌مند می‌کند و دوم اینکه همانند پلیس که قواعدی در خیابان دارد تا ماشین‌ها تصادف نکنند، قواعدی درست می‌کند که فعالیت‌های سیاسی ایمن باشند.
اگر به احزاب تکلیف بدهید اما امتیاز ندهید، کسانی که به دنبال فعالیت سیاسی هستند، از حزب فرار می‌کنند.

🔹یک مشکل ساختاری در نظام سیاسی ما این است که مناصب سیاسی به دو قسمت دموکراتیک و انتصابی تقسیم شده و معمولاً فعالین سیاسی سود خود را در این می‌بینند که به قسمت‌های انتصابی کشیده شوند. خیلی علاقه ندارند که قسمت پرخطر انتخابات را دنبال کنند که ریسکش هم بالا باشد. یعنی  هم در معرض انتخاب مردمی باشند که فردا نظرشان عوض می‌شود و هم اینکه نفس فعالیت در احزاب، در سیستم انتخابات پوپولیستی باعث بدبینی به افراد می‌شود.

🔹سیستم پوپولیستی، سرنوشت انتخابات را به دو هفته آخر گره می‌زند. درحالی‌که در سیستم‌های نهادی، باید یک سال قبل، کاندیداها به تدریج مطرح شوند، ایده‌هایشان روشن شود و شبکه‌های تولید رأی آن‌ها شناسایی شود و بتوانند خود را به افکار عمومی عرضه کنند.

🌐مطالعه متن کامل اینجا

https://www.tg-me.com/اندیشه دینی معاصر/com.andishedinimoaser
Forwarded from عکس نگار
#معرفی_کتاب #کتاب_درآمدی_بر_قاعده_کرامت_در_فقه

◻️درآمدی بر قاعده کرامت در فقه
      مهدی پورحسین


🔵موضوع «کرامت انسان»، از مسائل مورد توافق میان اقوام و ملل بشری و همچنین موردتوجه ادیان و مذاهب گوناگون است و به‏ویژه نشانه‌های روشن آن، در قرآن و دیگر منابع اسلامي، فراوان يافت مي‌شود. اما از منظر عام دینی، این پرسش در تحقیق حاضر مورد توجه بوده است که کرامت مدنظر اسلام، اختصاص به مؤمنان دارد (کرامت اکتسابی)، یا از ویژگی «نوع انسانی» به شمار می‌رود (کرامت ذاتی). در حوزه فقه نیز، این پرسش مورد بررسی قرار گرفته است که «کرامت ذاتی انسان» پس از اثبات، چه جایگاهی در استنباط احکام شرعی دارد و آیا می‌توان از آن به‏عنوان مبنایی در فهم ادلۀ شرعی و تحت عنوان «یک قاعدۀ فقهی فراگیر» استفاده کرد یا خیر؟ کاربرد کرامت ذاتی انسان در فقه، به صورت‌های زیر قابل تصویر است:

۱. اصل حاکم بر همه ادله
۲.اصل اولی و استثناپذیر؛
۳. مرجح در تعارض ادله و یا تزاحم میان حقوق و تکالیف؛
۴. به‏عنوان مقید عموم و اطلاق دلیل؛
۵. به‌مثابه یک گفتمان عام در فهم منابع و ادله دینی. کتاب حاضر به این بحث می‌پردازد که اگر به‌کارگیری «قاعدۀ کرامت» در فقه در قامت یک «اصل حاکم»، دچار مشکلاتی باشد، کاربرد آن در مراتب دیگر، موجب کارآمدی و روزآمدی فقه می‌گردد.

🌐انتشارات لوگوس


https://www.tg-me.com/اندیشه دینی معاصر/com.andishedinimoaser
اگر کسی در اظهار فکر و عقیده خود بترسد مصداقی از احساس ناامنی در جامعه است و آن جامعه در راستای ارزش‌های پیامبر نیست.


◻️عقلانیت، آزادی و عدالت اجتماعی

      محمدتقی فاضل میبدی


🔹اگر در جامعه‌ای عقل سرکوب، استبداد فکری حاکم شود، انسان‌ها از جهت خردورزی و اظهار عقیده و بیان آزاد نباشند، قطعاً چنین جامعه‌ای جامعه پیامبرپسند نیست. متقابلاً اگر در جامعه‌ای داوری با عقل باشد، «رَحْمَةً لِلْعَالَمِينَ» بودن نصیب آن جامعه می‌شود. ولی اگر در جامعه داوری با زور و ترس همراه باشد، آن جامعه جامعه پیامبرپسند نیست. در جامعه‌ای عقلانی و اخلاقی، عدالت اجتماعی پیاده می‌شود.

🔹در جامعه‌ای که به تعبیر قرآن در آن «قول زور» یعنی سخنان بیجا گفته شود و «وَأَكْلِهِمُ السُّحْتَ»، یعنی اموال بیجا خورده شود، رانت‌خواری و سوءاستفاده مالی وجود داشته باشد، آن جامعه پیامبرپسند نیست.


🔹امروز باید ببینیم جای کدام یک از پیام‌های پیامبر(ص) در جامعه خالی است. یعنی باید ببینیم آیا «لیقوم الناس بالقسط» مورد نظر خدا و پیامبر که همه مردم باید عادلانه در جامعه زندگی کنند، در جامعه امروز برقرار است یا نه؟ آیا «يَأْتِيهَا رِزْقُهَا رَغَدًا مِنْ كُلِّ مَكَانٍ»، یعنی رزق مردم در همه جا فراهم باشد،  است؟ آیا «كَانَتْ آمِنَةً مُطْمَئِنَّةً» یعنی اطمینان نسبت به یکدیگر و آینده وجود دارد؟ اگر همه این‌ها باشد، یعنی ما پیرو پیامبر(ص) هستیم و پیام پیامبر(ص) زنده است، اما اگر این‌ها ‌نباشد، ما غفلت کرده‌ایم.


🔹اگر جامعه اسلامی بخواهد به پیام پیامبر(ص) نزدیک شود، باید از جوامع اسلامی جهل‌زدایی شود، یعنی مردم آگاهی پیدا کرده و تعقل بورزند. امروز اگر در کشورهای اسلامی عامه مردم در آسایش، امنیت، رفاه و عدالت باشد، مهم و باعث افتخار است، در واقع مهم این است که زیربنای جوامع اسلامی یعنی عقل، عدالت و اخلاق محکم و استوار باشد.

https://www.tg-me.com/اندیشه دینی معاصر/com.andishedinimoaser
امام باقروسقوط فرهنگ دینی
هادی سروش
🔹جامعه بعد از پیامبر و انحطاط دینی
🔹امام باقر و بازگشت جامعه به فقه و اخلاق
🔹توسعه آثار امام باقر در میان زنان و مردانِ کشورهای مختلف آن روز
🔹مقابله امام باقر با روش‌های صوفیانه و ترویج فقر


https://www.tg-me.com/اندیشه دینی معاصر/com.andishedinimoaser
🔳امام باقر، آزادی نسبی در تبیین دین و شکل‌گیری هویت مستقل شیعه
      سیدضیاء مرتضوی


◾️امام باقر و فرزندشان امام صادق، بیش از نیم قرن از دوران امامت ائمه معصوم را به خود اختصاص داده‌اند. حضرت باقر در آخر عمر شریفشان وصایایی داشتند. یک بخش از این وصایا جنبه شخصی داشته و مربوط به امور تدفین حضرت است و بخش دیگر آن، مربوط به توصیه درباره شاگردان‌شان است و حضرت جعفربن محمد به ایشان وعده می‌دهند چنان خواهند کرد که هیچ یک از شاگردان در شهر نباشد که نیازمند پرسش امری از غیر شود.

◾️امام باقر از این شرایط در گسترش معارف بهره بردند. ایشان در اواخر عمر شریف‌شان نگران این بودند که تلاش‌هایی که برای هویت‌پیداکردن تشیع مصروف داشته و شاگردانی را در این زمینه تربیت کرده‌اند به هدر نرود. به همین دلیل وصیت ایشان به فرزندشان جعفربن محمد نیز در این زمینه قرار می‌گیرد. حضرت صادق نیز به پدر وعده می‌دهند که همه شاگردان را مستغنی از معارف دینی خواهند کرد و ایشان را از سایرین و  علوم دیگر بی‌نیاز خواهند ساخت. روایات نشان می‌دهند امام صادق در تلاش برای ادامه مسیر پدر بزرگوارشان بودند.

◾️از ویژگی‌های دیگر این دوران این است که شمار و تعداد شیعیانی که معرفت به امامت داشته باشند و حق ایشان را بشناسند بسیار کم بود. فرصتی که در دوره امام باقر برای تفسیر و نشر احکام حقیقی پیش آمد در دوره حضرت صادق ایجاد نشد. تفاوت شرایط زمان این دو بزرگوار باعث شد حضرت صادق مجبور به رفتاری تقیه‌آمیز شوند. بنابراین روایات امام باقر متقن‌تر هستند. همین شرایط باعث شد حضرت باقر در نشر معارف به نوعی از آزادی نسبی برخوردار باشند.

🌐مطالعه متن کامل

https://www.tg-me.com/اندیشه دینی معاصر/com.andishedinimoaser
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
🔹نظریه‌ها اتفاق نظر دارند که این نوع نظام سیاسی حاکم که ما هر روز با یک روند فزاینده فقر مواجه هستیم، نمی‌تواند عادلانه باشد.

🎙سیدعلی میرموسوی

https://www.tg-me.com/اندیشه دینی معاصر/com.andishedinimoaser
Forwarded from عکس نگار
#معرفی_کتاب #کتاب_آزادی_دینی_از_منظر_فقه_اسلامی

◽️آزادی دینی از منظر فقه اسلامی
      نویسنده: سیدحمید موسویان


🔹اجرای مناسک دینی و حقِ داشتن پرستشگاه از جمله آزادی‌های انسان در حوزه عقیده و ادیان شمرده شده است. معمولاً پیروان هر دین از طریق اجرای مناسک و تجمع در پرستشگاه علاوه بر تقویت باورهای دینی، حس همبستگی و تعامل اجتماعی را نیز به یکدیگر منتقل می‌کنند. علاوه بر این جنبه تبلیغی اجرای مناسک را نیز باید در نظر داشت. در زمان تسلط یک دین در یک جامعه و حکومت خاص، یکی از پرسش‌هایی که در برابر متدینان به آن دین قرار می‌گیرد میزان آزادی پیروان سایر ادیان در آن جامعه، به‌ویژه در حوزه آیین‌ها و مناسک دینی خاص خودشان، و حق دارا بودن پرستشگاه و اجتماع در آن برای انجام این آیین‌هاست.

🔹در زمان تسلط یک دین در یک جامعه و حکومت خاص، یکی از پرسش‌هایی که در برابر متدینان به آن دین قرار می‌گیرد میزان آزادی پیروان سایر ادیان در آن جامعه، به‌ویژه در حوزه آیین‌ها و مناسک دینی خاص خودشان، و حق دارا بودن پرستشگاه و اجتماع در آن برای انجام این آیین‌ها است.

🔹این پژوهش که در چارچوب فقه و حقوق اسلامی صورت گرفته است، حق آزادی دینی را از سه زاویه مورد بررسی قرار می‌دهد: مباحث حقوقی (به‌ویژه حقوق بشر و حقوق بین‌الملل)، تجربه تاریخی حکومت‌های مسلمان (از دوره پیامبر اکرم تا زمان حاضر)، فتواهای فقهی. سخن از این سه جنبه برای به دست آوردن مبنای نظریات مهم موجود در مورد غیرمسلمانان و حق آزادی دینی آنها در میان فقهاست.

در نهایت کوشش شده است بر اساس مبناهای مورد پذیرش فقهی، دیدگاه‌های رایج مورد نقد قرار گیرد و در نهایت به این پرسش پاسخ داده شود که آیا فقه اسلامی امکان همراهی با دیدگاه‌ آزادی دینی پیروان سایر ادیان را دارد.

🌐انتشارات لوگوس

https://www.tg-me.com/اندیشه دینی معاصر/com.andishedinimoaser
◻️حج یادآور تاریخ مقدس
     
حمیدرضا شریعتمداری


🔵حج در اغلب مناسکش میراث ادیان ابراهیمی و پیامبران پیشین از ابراهیم تا موسی علیهما و علی‌نبینا السلام است.  مناسک حج اگر با تأمل و تعمق انجام شود، حج گزار را هم به خدای متشخص متعالی می‌رساند و هم او را به تاریخی مقدس و سرشار از عبودیت و توحیدگروی و معنویت پیوند می‌دهد.

🔹اینکه یک مؤمن بداند او در سپهر ایمان مذهبی و دین‌ورزی تنها نیست و نیز دریابد در کنار تاریخ عمومی، تاریخ مقدسی در کار است که حضور و تجلی حقیقت متعالی و نیز اوج بندگی و البته برازندگی انسان‌های برگزیده را بازتاب می‌دهد، حتماً هم در ثبات قدمش مؤثر می‌افتد و هم الهام‌بخش او در چگونگی زیست معنوی و حتی اجتماعی‌اش خواهد بود؛ این نگاه دقیقاً در مقابل نگاهی است که  آغاز تاریخ مقدس را با دین و مذهب خاص خود می‌داند و به دیگر ادیان و مذاهب نگاهی تحقیرآمیز و الغائی دارد‌.


🌐مطالعه متن کامل

https://www.tg-me.com/اندیشه دینی معاصر/com.andishedinimoaser
Forwarded from عکس نگار
◻️عرفه روز نیایش
      هادی سروش


🔹"عرفه" پایه در معرفت دارد.
خدا را چگونه می‌بینیم؟ من نمیدانم شما خدا را چگونه و با چه پیش فرضی، می‌بینید؟ آیا با پیش فرضِ فقه، یا فلسفه، یا عرفان؟

🔹بعد از معرفت، مهم در عرفه این است که؛ روز دعاست. اهمیت "دعا" در چنین روزی با سخن ذیل قابل حِس است. طبق روایات معتبره"روزه در روز عرفه کفاره و جبران ۹۰ سال گناه است".

🔹هماهنگی باطن ما با عالَم دعا و مناجات ضروری است و آن این است که دعا با "حضور قلب و توجه و نشاط" باشد.

🔹مهم‌ترین نکته که "نقطه عطف دعا" شمرده میشود؛ "ادب عرفانی دعا" می‌باشد. "ادب معرفتی دعا" در این است که آدمی از هر آنچه غیر خداست دست شسته و پشت سر گذارد. و به کلی از مردم قطع امید کند. و خود را در محضر حضرت رب العالمینی ببیند که همه چیز از آن اوست و آماده فضل و عنایت به بنده‌اش می‌باشد.

🔹بهترین دعای عرفانی
برای روز عرفه سه دعا از سه معصوم نقل شده؛
دعای عرفه امام حسین(ع)
دعای عرفه امام سجاد(ع)
دعای عرفه امام صادق(ع)

اما از یک قطعه دعای کوتاهِ بشدت عرفانی که استاد عزیز ما جناب علامه حسن‌زاده بر آن تاکید داشتند، در روز عرفه غفلت نکنیم:«اللَهُمَّ نَوِّرْ ظَاهِرِی‌ بِطَاعَتِکَ، وَ بَاطِنِی‌ بِمَحَبَّتِکَ، وَ قَلْبِی‌ بِمَعْرِفَتِکَ، وَ رُوحِی‌ بِمُشَاهَدَتَکِ، وَ سِرِّی‌ بِاسْتِقْلَالِ اتِّصَالِ حَضْرَتِکَ؛ یَا ذَالْجَلَالِ وَ الإکْرَامِ»


#پژوهشکده_اندیشه_دینی_معاصر
#نواندیشی_دینی_و_رویکردها
#عرفه_روز_نیایش

https://www.tg-me.com/اندیشه دینی معاصر/com.andishedinimoaser
#مقاله

◻️اخلاق نیایش و نیایش اخلاقی از منظر قرآن نگاه قرآن به رابطه متقابل اخلاق و نیایش
     سیدحمید موسویان

مقدمه 
قرآن، نامه‌ای الاهی است برای یافتن راه درست زندگی. اما برای یافتن راه درست گاهی نیاز است که شرایط نیز مهیا شود و ذهن مخاطب همراه با آن گردد. نیایش به عنوان رابطه انسان با خدا از قبیل همین مسایل است. انسان برای درک نیاز وجودی خود به ارتباط با خدا، نیازمند توجیه است. ذهن انسان وقتی به امری عادت می‌کند آن را یک چیز طبیعی می‌بیند و کمتر به آن توجه می‌کند. فقط زمانی آن موضوع دارای اهمیت تلقی می‌شود که جنبه‌ای از محرومیت یا فقدان برای انسان ایجاد شود که در نتیجه جایگاه آن را مورد توجه قرار می دهد.

قرآن روند عادی انسان را فراموش‌کار بودن او می‌داند: وَإِذَا مَسَّ الْإِنْسَانَ ضُرٌّ دَعَا رَبَّهُ مُنِيبًا إِلَيْهِ ثُمَّ إِذَا خَوَّلَهُ نِعْمَةً مِنْهُ نَسِيَ مَا كَانَ يَدْعُو إِلَيْهِ مِنْ قَبْلُ ...؛ و چون به انسان آسيبى رسد پروردگارش را در حالى كه به سوى او بازگشت‏ كننده است مى‌خواند سپس چون او را از جانب خود نعمتى عطا كند آن [مصيبتى] را كه در رفع آن پيشتر به درگاه او دعا می‌کرد فراموش مى‌‏نمايد.(سوره زمر/۸)

نه تنها انسان، خدا را فراموش می‌کند که وقتی سختی‌ها برطرف می شود ادعا می‌کند آن را خودم برطرف کردم و اصلا آن یک مسأله دشوار نبود(سوره زمر/ ۴۹).

 
اخلاق نیایش
اما پرسش این است که چگونه باید نیایش کرد؟ علما و اندیشمندان دینی معمولا ذیل عنوان ادب دعا یا اخلاق نیایش وارد بحث از چگونگی دعا کردن شده‌اند. بخشی از دستوراتی که در بیان روایات و کتاب‌های دینی مورد تأکید قرار گرفته است از قبیل مقدمه‌چینی و آماده شدن برای ورود به دعا و نیایش است؛ مانند رفتن به مکان‌های خاص مثل مسجد، استفاده از زمان‌های ویژه مثل شب قدر، و ... .

🌐پیوند به متن کامل در سایت پژوهشکده اندیشه دینی معاصر

https://www.tg-me.com/اندیشه دینی معاصر/com.andishedinimoaser
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
🔵فلسفه عید قربان

🎙مرحوم احمد قابل

🔹عید قربان برای بازگشت به ابراهیم است.

🔹عید قربان هر ساله یاد آور این است که هیچ انسانی به اسم خدا و برای تقرب به خدا نباید قربانی شود.

https://www.tg-me.com/اندیشه دینی معاصر/com.andishedinimoaser
Forwarded from عکس نگار
◻️در باب قصه ابراهیم و فرزندش در قرآن
      ابوالقاسم فنایی


🔵«آیا قربانی کردن خود در راه خداوند کاری اخلاقی است؟» اگر پاسخ این پرسش مثبت باشد، آنگاه می‌توان ادعا کرد که کار فرزند ابراهیم اخلاقاً موجه بوده است. کار خود ابراهیم نیز از دو جهت موجه بوده است: یکی این‌که قربانی کردن فرزند قربانی کردن خود است و دیگری این‌که کمک کردن به دیگری برای قربانی کردن خود در راه خدا از نظر اخلاقی نادرست نیست. همچنین می‌توان پرسید: اگر خودکشی برای رهاشدن از درد و رنج جانگاهی که بیماران صعب العلاج به آن دچارند اخلاقاً موجه است، چرا قربانی کردن خود در راه خدا به شرطی که درد و رنجی برای دیگران در بر نداشته باشد و حق دیگران را ضایع نکند، اخلاقاً ناموجه باشد؟

🔹به گمان من خوانش درست داستان، یعنی خوانشی که به متن آیات قرآن درباره این قصه (آیات ۱۰۱-۱۰۸ سوره صافات) وفادار است، از این قرار است. ابراهیم تجربه‌ای را در حال خواب از سر می‌گذراند. این رؤیا چندین بار تکرار می‌‌‌شود. ابراهیم در این رؤیاها می‌بیند که فرزند خود را قربانی می‌کند. مضمون این رؤیاها را بدون این‌که تفسیر/ تعبیر کند، با فرزند خود، که کودک نیست، بلکه بالغ و عاقل است، و همراه پدر خود در حال انجام مراسم حج است، و در بازسازی بنای کعبه نیز دستیار او بوده، در میان می‌گذارد. از گفتگوی بعدی این دو در ادامه داستان معلوم می‌‌‌شود که ابراهیم و فرزند او تفسیر/ تعبیر یکسانی از آن مضمون این رؤیاها دارند. این تفسیر یا تعبیر در کلام فرزند ابراهیم آمده است، اما ابراهیم با آن مخالفت نکرده است. بر اساس این تفسیر/ تعبیر، رؤیاهای ابراهیم متضمن دو فرمان است، نه متضمن یک فرمان آن‌گونه که خوانش رایج داستان می‌‌گوید. مخاطب یکی از این دو فرمان ابراهیم و مخاطب دیگری فرزند اوست. فرمانی که ابراهیم مأمور به اجرای آن است عبارتست از قربانی کردن فرزند (در راه خداوند)، و فرمانی که فرزند ابراهیم مأمور به اجرای آن است عبارتست از قربانی کردن خود (در راه خداوند). آیات قرآن هیچ دلالتی بر این ادعا ندارند که کدام یک از این دو فرمان اصلی و کدام یک از آن‌ها فرعی است. نظرخواهی ابراهیم از فرزند خود و نیز تعبیر «اَسلَما» به جای «اَسلَمَ»(صیغه تثنیه به جای صیغه مفرد) آشکارا بر این نکته دلالت می‌کند که رؤیاهای ابراهیم متضمن دو فرمان از جانب خداوند بوده است.

🔹از این خوانش چند نتیجه مهم و سرنوشت‌ساز به دست می‌آید. اولاً، اقدام به قربانی کردن کار/ فعلِ مشترک پدر و فرزند است، نه کار/ فعلِ پدر فقط. یعنی در این داستان نسبت ابراهیم و فرزندش نسبت قاتل و مقتول نیست. ثانیاً، صورت مسئله کشتن کودکی بیگناه به دست پدر خود نیست، بلکه اقدام به قربانی کردن یک انسان بالغ و عاقل با همکاری و رضایت قلبی دو طرف ماجراست.

#عید_سعید_قربان

https://www.tg-me.com/اندیشه دینی معاصر/com.andishedinimoaser
#معرفی_کتاب #کتاب_پیامبری_و_قرارداد

معرفی کتاب پیامبری و قرارداد

🔵تحلیل ماهیت دولت پیامبر (ص) اهمیت زیادی برای نواندیشی دینی، تجدد سیاسی و اصلاح نهاد دولت در ایران و دیگر جوامع اسلامی دارد، اما اکثر دولت‌پژوهی‌ها در جهان اسلام، بی‌آن‌که به سیرهٔ حکمرانی پیامبر اکرم (ص) توجه نمایند، به سنّت خلفای راشدین و یا اندیشه‌های کلامی شیعه ارجاع می‌دهند و ماجرای سقیفه و سنّت سیاسی مبتنی بر این واقعه را مرجع ارزیابی دولت قرار می‌دهند. بدین‌سان، ماهیت دولت پیامبر و سیرهٔ حکمرانی ده‌سالهٔ او مورد «غفلتِ سیستماتیک» قرار گرفته و چندان در معرض پژوهش و ارزیابی قرار نداشته است. مطالعات چند‌ساله و نیز چند ترم تدریس در حوزهٔ «سیرهٔ سیاسی پیامبر اسلام» نشان می‌دهد که این شیوهٔ حکمرانی به‌طور بنیادی بر الگوی قرارداد استوار است. قراردادها و پیمان‌های موجود از پیامبر اسلام، چنان تعدد و تواتر دارند که دولت آن حضرت را می‌توان «دولت قراردادی» نامید. این پژوهش به کاوش در این اسناد و الگوی حکمرانی در سنّت پیامبر می‌پردازد.

🌐نشر نی

https://www.tg-me.com/اندیشه دینی معاصر/com.andishedinimoaser
بررسی اندیشه دکتر علی شریعتی در گفت‌وگو با مرحوم داود فیرحی

‌      🔳شریعتی، متفکر دوران گذار
             داود فیرحی

◾️شما مبتني بر اين ايده که نظام آگاهي و دانش ايرانيان «فقه‌مشرب» است، به‌دنبال تمهيد مقدمات فقهي دموکراسي هستيد. اين موضوع شايد يکي از اصلي‌ترين پروژه‌هاي فکري شما باشد، شريعتي و کاري که شريعتي کرد - در گره‌زدن دين و سياست به يکديگر - چه نسبتي با پروژه شما دارد؟ تفاوت و شباهت کاري که شريعتي انجام داد با چيزي که شما به‌دنبال آن هستيد در چيست؟


◽️ببينيد، شريعتي متفکر دوره انتقال بود. متفکران دوره انتقال سه کار مي‌کنند؛ يک، وضعيت موجود را نقد مي‌کنند. دو، راهي را براي انتقال به يک شرايط خاص يا مطلوب دنبال مي‌کنند و سه، کليات آن نظام يا وضعيت [پيش‌رو] را توضيح مي‌دهند، آنها هيچ‌وقت وارد جزئيات نمي‌شوند. متفکران دوره انتقال طرح‌هاي خيلي دقيق و روشني ندارند. شما خود مارکس را نگاه کنيد. او هم همين‌طور است.

◽️مرحوم شريعتي نقدي به وضع موجود داشت و احساس مي‌کرد که با تکيه بر ادبيات شيعي، به‌‌ویژه تاريخ و شخصيت‌هاي شيعه مي‌تواند نيرو يا گفتماني فراهم کند که وضع موجود را تغيير دهد؛ مثلا او بر مفهوم رهبري خيلي تأکيد مي‌کرد. راجع به نظام بعد، در يکي، دو سخنراني بحث نظام امت- امامت را مطرح مي‌کند. مرحوم آقاي بهشتي هم بعدا اين بحث را پي مي‌گيرد و بخشي از آن را وارد قانون اساسي مي‌کند؛ چنين بحثي بوده اما درباره اينکه جزئيات اين نظام چه باشد و با چه مقرراتي اداره شود، ديگر بحثي ندارد، درحالي‌که بحثي که من دنبال مي‌کنم اين است که با توجه به سنت‌هاي ما - به فرض که نظام گذشته از بين رفته و نظم جديدي در حال شکل‌گيري است - نظم جديد يا نظم در حال شکل‌گيري چه نسبتي با دموکراسي دارد؟ چه امکانات و محدوديت‌هايي دارد؟ بنابر تعريف بعيد است نظامي که در حال شکل‌گيري است،‌ غيردموکراتيک باشد، در تمام کشورها. حال سؤال اين‌ است که دموکراسي چه نسبتي با سنت ما دارد. مهم‌ترين چيزي که در گذشته جامعه ما را اداره مي‌کرد، سنت فقهي بود.

◽️قديم‌ها مي‌گفتند علم «کلام» شبیه وزير خارجه است؛ از کليت جامعه اسلامي دفاع مي‌کند و خيلي وارد آن نمي‌شود، يعني در مقابل مهاجمان فکري دفاع مي‌کند. اما «فقه» شبيه وزير داخله است، مجبور است قوانين و مقررات و خيلي چيزها داشته باشد و قسمتي از قوانين و مقررات با نص دين نسبت پيدا مي‌کند، با عرف، با حقوق و با تکاليف نسبت پيدا مي‌کند؛ يعني او بايد اين جدول را به‌گونه‌اي پر کند که جامعه اداره شود.

https://www.tg-me.com/اندیشه دینی معاصر/com.andishedinimoaser
◽️بحران بی‌‌اعتمادی و جدایی دولت و ملت
     ✍️سیدعلی میرموسوی


🔵با نگاهی واقع‌بینانه ایران در وضعیتی چنان دشوار و بحرانی بسر می برد که هر ایرانی میهن دوستی را نسبت به آینده نگران کرده و در اندیشه چاره‌ای برای برون رفت از آن فرو برده است. نیازی به داده‌ها و آمارهای رسمی نیست، کافی است سری به کوچه و بازار بزنی تا دریابی که تقریبا هیچ یک از هموطنان از وضع موجود راضی نیست و فقر و فلاکت گریبان انبوهی از آنان را گرفته است.
 
🔹در این میان، احساس جدایی و بیگانگی ملت از دولت و کینه و دشمنی با حاکمان، بسی پر اهمیت‌تر و خطرناک‌تر به نظر می‌رسد، زیرا  کشور را با بحران بی‌اعتمادی روبرو کرده است و نادرستی شیوه حکمرانی را نشان می دهد. به گفته ارسطو «روش درست آن است که همه افراد را با حکومت بر سر مهر آورد و یا دست کم کاری کرد که هیچ کس فرمانروایان را دشمن خود نشمرد».

🔹انقلاب اسلامی ایران با هدف برچیدن خودکامگی و برقراری جمهوریت و حاکمیت مردم شکل گرفت و رهبر فقید انقلاب نیز تاکید داشت که «میزان رای ملت است». انحراف از آن هنگام آغاز شد که گروهی خود را در تشخیص مصالح کشور، شایسته تر از مردم دانستند و به جای آنان رای و نظر خویش را میزان قرار دادند.

🔹در جریان این روند به تدریج کسانی منزلت یافتند که نه تنها به حق حاکمیت مردم اعتقادی نداشتند، بلکه خشونت در حق مخالفان را تا حد به برده گرفتن آنان تجویز کردند و گفتند «کسی که در برابر نظام حق و عادلانه اسلامی که ضامن سعادت بشریت است، شورش کند، پس از شکست خوردن برده می‌شود و باید به بردگی گرفته شود».

🔹آنان رای مردم و انتخابات را نه بر اساس شناسایی حق آنان، بلکه به عنوان ابزاری برای کارآمد کردن نظام و بستن دهان مخالفان می‌نگرند، از این رو هر ترفندی را برای محدود کردن آن جایز می‌دانند. در سایه این نگرش به تدریج دایره انتخاب مردم تنگ‌تر و آنان از حق ذاتی خویش تحریم می شوند. تحریم مردم نیز نتیجه‌ای جز بی‌اعتمادی و بیگانگی آنان از دولت و حکومت ندارد.

چاره چیست و چگونه می‌توان در راه برون رفت از این وضعیت گام برداشت؟

🌐مطالعه متن کامل


https://www.tg-me.com/اندیشه دینی معاصر/com.andishedinimoaser
Forwarded from عکس نگار
📚#معرفی_کتاب #امکان_سنجی_انتخابات_در_نظام_اسلامی

◽️«امکان سنجی انتخابات در نظام اسلامی» اثر حجت الاسلام محمد سروش محلاتی
   ولی‌محمد احمدوند


🔵"امکان‌سنجی انتخابات در نظام اسلامی" یکی از کتاب‌های انگشت‌شماری است که با ادبیاتی فقهی دربارة انتخابات در جمهوری اسلامی نگاشته شده است. این پژوهش را انتشارات سرای اهل قلم در سال ۱۳۹۳ چاپ کرد و به سبب استقبال خوانندگان تا کنون چند بار تجدید چاپ شده است.

🔹نویسنده کتاب، محقق ارجمند جناب حجت‌الاسلام محمد سروش محلاتی برخلاف کسانی که امکان انتخابات را در نظام اسلامی مسلّم انگاشته‌اند و سؤالشان این است که «آیا شرکت در انتخابات در نظام اسلامی واجب و لازم است»، ابتدا این سؤال را به میان می‌کشد: «آیا اساساً انتخابات در نظام اسلامی ممکن است یا خیر؟» لذا نویسنده پاسخ به سؤال دومی را منوط به پاسخ به سؤال اولی می‌کند این‌که اصلاً در نظام اسلامی «امکان انتخابات واقعی» اثبات می‌شود که در مرحله بعد به وجوب و حرمت آن پرداخت یا نه.

🔹عصاره نظر نویسنده در این پژوهش این است که نظام قانونی انتخابات، وقتی قابل اعتماد و اطمینان است که قانون، تنها معیار برگزاری انتخابات باشد و حتی اگر قانون ناقص است، باز هم هیچ چیز دیگری جایگزین قانون نشده و قانونِ ناقص از راه قانونی، به قانون کامل تغییر پیدا کند.

اما چنانچه عامل دیگری مانند«مصلحت» بر قانون حاکم شود و بتواند قانون را تغییر داده یا تعطیل کند، به‌خصوص اگر برای مصلحت، راهکار قانونی تعریف نشده باشد و تشخیص یک فرد، ملاک مصلحت تلقی گردد، در این صورت، انتخابات، تابعی از خواست یک شخص خواهد بود و آن‌چه که در ظاهر انتخابات است می‌تواند در واقع انتصابات باشد.

🌐مطالعه متن کامل معرفی کتاب

https://www.tg-me.com/اندیشه دینی معاصر/com.andishedinimoaser
2024/06/20 00:35:27
Back to Top
HTML Embed Code: