Stupendemys geographicus гигант тошбақасининг қобиғи. У ёши 10 миллион йил бўлган конлардан топилган

@themantiq

Асаларилар рақси бу шунчаки маъносиз ҳаракатлар эмас, балки мураккаб ахборот

@themantiq

Миллионлаб одамларни қутқарган ва кашфиёти патентини 1 долларга сотган олим

1922 йилда канадалик олимлар Фредерик Бантинг ва Чарлз Бест тажрибалар давомида ошқозон ости бези гормони инсулинни ажратиб олишгандан сўнг, диабет ўлимга олиб келадиган касаллик бўлишни тўхтатди

Инсулин кашфиёти йигирманчи асрнинг энг катта ютуғи сифатида тан олинган ва Фредерик Бантинг бу учун Нобел мукофотига сазовор бўлган. У бу кашфиёти учун дунёдаги энг бой одамга айланиши мумкин эди, лекин ҳақиқий олим сифатида у инсулинга бўлган барча ҳуқуқларини ўзи ишлаган Торонто университетига топширди.

Бантинг фермер оиласида бешинчи фарзанд бўлган, унинг энг яқин дўсти ва опаси қандли диабетдан оламдан ўтган, шундан сўнг у умрини бу касалликка қарши курашиш учун сарфлайди. У бу учун тиббиёт факультетига киради. У урушда ҳам қатнашади ва қаҳрамонлиги учун унвон билан тақдирланади

Кейинчалик Торонто университетида ишлайди, дессиертация ёқлайди ва ҳисоб-китоб қилишга қасам ичган қандли диабет ҳақида маърузалар ўқийди. Биринчи бор у 14 ёшли болани диабетик кома ҳолатидан қўтқариб қолади, ўша вақтда касаллар сони геометрик прогрессияда ўсиб борган

1923 йилда кашфиёти учун у Нобел мукофотига сазовор бўлди, уни ўз ташаббуси билан Чарлз Бест билан бўлишди ва у сиз «кашфиёт бўлмасди» деб айтган. Мукофотни топшириш пайтида Фредерик 32 ёшда эди, у физиология ёки тиббиёт бўйича Нобел мукофотининг энг ёш лауреатига айланди

Бундан ташқари, инсулиннинг инсоният учун аҳамиятини тушуниб, Фредерик Бантинг унга патент олишдан бош тортди, гарчи бу кашфиёт уни мультимиллионерга айлантиришини билса ҳам. У барча ҳуқуқларни Торонтодаги университетга рамзий бир долларга сотди.

Ф. Бантингнинг хизматлари учун Бутунжаҳон диабетга қарши кураш куни унинг туғилган кунида - 14 ноябрда нишонланади

Бугунги кунда олим яшаган уйнинг ёнида абадий олов - умид алангаси ёнмоқда. У фақат диабетни тўлиқ даволашни ўрганилгандан сўнг ўчирилади.

https://cacos.uz/millionlab-odamlarni-qutqargan-va-kashfiyoti-patentini-1-dollarga-sotgan-olim-609

@themantiq

Эволюция жараёнида инсон қиёфаси қандай ўзгаргани

Видеода Sahelanthropus tchadensis, Australopithecus afarensis, Homo heidelbergensis, Homo neanderthalensis ва бошқа аждодлар кўрсатилган

@themantiq

Олимлар ташландиқ чумоли инидаги бўшлиқларни тўлдириш унга 10 тонна цемент қуйишди.

Бир неча ҳафталик қазишмалардан сўнг, чумолилар - суперорганизмлар уясининг мураккаб ва ғаройиб структураси аниқланди.

Хужжатли филм: "Ants! Nature's Secret Power".

@themantiq

Чумолилар шерикларининг шикастланган оёқларини профессионал ампутация қила олишади. Улар оёқни тишлаб узиб, ярани ялашади

@themantiq

20 та ғаройиб ҳайвон тиллари

@themantiq

Ой фазалари

@themantiq

Эмбрион ривожланиш босқичлари - балиқ, саламандр, тошбақа, сичқон ва одам

@themantiq

Инсон ҳомиласининг 35 кунлик вақти. Ҳомиладорликнинг асосий шаклланиш ва тузилмалар ривожланиш жараёни давом этаётган вақти. Марк Ҳилл 2020, Эмбрёлогия.

@themantiq

ОИВдан 100% ҳимоя қилувчи препарат тестнинг якуний босқичидан ўтди

Ленакапавир клиник синовларнинг учинчи босқичида препарат 100% ҳимоя кўрсатди. 5300 аёл орасида ленакапавирдан фойдаланганда ҳеч бири ОИВ билан касалланмаган

Жорий йил охирида олимлар ленакапавирни эркакларда қўллаш натижаларини тақдим етадилар. Агар натижалар ҳам муваффақиятли бўлса, препарат ривожланаётган мамлакатларда фаол тарқаладиган ОИВнинг олдини олиш учун қулай ва хавфсиз чорага айланиши мумкин.

@themantiq

Файласуф шифокор: Клавдий Гален ҳақида

У Гиппократдан сўнг дунёнинг энг машҳур шифокорига айланган ва Рим императори Марк Аврелийнинг шахсий шифокори бўлган

Гален 14 ёшидан математика ва фалсафани ўрганишни бошлайди.Унинг таълими ўша вақтларда машҳур бўлган Платонизм, Стоицизм, Эпиктетизмларни ўз ичига олган

Галенга кўра унга отаси унга берган энг яхши маслаҳат бу: «Ҳеч бир оқимга эргашмаслик керак, балки уларни тинглаш ва таҳлил қилиш лозим, шон-шуҳратни менсимасдан, фақат ҳақиқатни улуғлаш керак»

Гален қадимги юнон шифокори Гиппократнинг ишларидан қаттиқ илҳомланади. У маълум вақт гладиаторлар шифокори бўлиб ишлайди ва бу вақт давомида у инсон анатомиясини чуқур ўрганади. Аммо у вақтда Римда инсонни ёриб кўришга рухсат берилмаган, шу сабаб у анатомияни ўрганишда ҳайвонлардан фойдаланган. У кўз анатомиясини деярли аниқ тасвирлаган, артерияни венадан фарқлаган ва еттита мия нервлари хусусиятини тушунган. У чўчқанинг ларенгеал нервини кесганда чўчқа овоз чиқара олмай қолган, шундан бу нерв овозга жавоб беришини тушунган

Аммо, у баъзи нарсаларда адашган, масалан, қонни жигарда ҳосил бўлади деб ўйлаган ва қон секин асталик билан юракка боради ва юракдан яна ортга ёки олдинга кетиши мумкин деб ҳисоблаган

Гален шунингдек Платон ва Аристотеллардан ҳам илҳомланган, Платоннинг уч қисмли тана/руҳ модели танани ўрганади. У Аристотелнинг анатомия, физиология ва эрта ривожланиш (эмбриология) бўйича ҳайвонларнинг таснифи бўйича кузатувларини тушунди ва мослаштирди.

У Гиппократнинг инсон тўрт темпераменти бўйича назариясини кенгайтирди ва такомиллаштирди. Гиппократга кўра инсон танаси тўрт хил суюқликдан иборат ва инсон соғлом бўлиши учун улар тенг бўлиши керак. Тўрт тана суюқлиги қон, сариқ сафро(ўт суюқлиги), қора сафро ва балғам эди

Римдаги йирик омборхонада унинг қўлёзмаларининг катта қисми сақланарди, аммо ёнғин сабаб у уларнинг катта қисмини йўқотади. Кейинроқ, у бу оғир вазиятдан фақат ўзининг стоицизми сабаб бардош берганини ёзади. Стоицизм унга бузғунчи ҳис-туйғуларни енгиш усули сифатида ўз-ўзини назорат қилиш ва эмоционал кучни сақлаш қобилиятини ўргатган эди.

Баъзилар уни даҳо ва полимат деб ҳисоблашади. У таниқли шифокор, файласуф, тиббиёт тадқиқотчиси, анатомист, физиолог, фармаколог, невролог, диетолог, ёзувчи, педагог эди. Рим императори Марк Аврелий уни «Примум сане медиcорум эссе, пҳилосопҳорум аутем солум» деб таърифлаган (шифокорлар орасида биринчи ва файласуфлар орасида ноёб)

Унинг сақланиб қолган илмий асарлари орасида 300 та қўлёзмалар, 20000 дан ортиқ саҳифалар Лотин, Араб ва Иброний тилларига таржима қилинган. Гален, шубҳасиз, антик даврдаги барча тиббий тадқиқотчилар орасида энг моҳир ва қарийб 1500 йил давомида шарқий ва ғарбий дунёда тиббиёт таълимотида ҳукмронлик қилган.