۱۵ خرداد سالروز درگذشت یعقوب لیث موسس سلسله صفاریان و احیاگر زبان پارسی در ایران

یعقوب لیث یکی از بزرگترین پادشاهان پس از اسلام ایران است. او رویگرزاده ای بود اهل سیستان که با سیاست ضد خلیفه عباسی شروع به کشورگشایی کرد.

طبق نظر مولف "تاریخ سیستان" یعقوب لیث اولین پادشاهی بود که از مدح به زبان عربی خشمگین شد و درخواست شعر پارسی کرد
پس شعرا را شعر گفتندی به تازی:

چون این شعر برخواندند او عالم نبود، درنیافت. محمد بن وصیف حاضر بود و دبیر رسایل او بود و ادب نیکو دانست و بدان روزگار نامهٔ پارسی نبود. پس یعقوب گفت: چیزی که من درنیابم چرا باید گفت؟ محمد وصیف پس شعر پارسی گفتن گرفت و پیش ازو کسی نگفته بود که تا پارسیان بودند سخن ایشان به رود بازگفتندی، بر طریق خسروانی، و چون عجم برکنده شدند و عرب آمدند، شعر میان ایشان به تازی بود و همگنان را علم و معرفت شعر تازی بود و ،.....، محمد بن وصیف این شعر بگفت:
ای امیری که امیران جهان خاصه و عام
بنده و چاکر و مولای و سگ بند وغلام

فیلم به توضیح این شعر مهم تاریخ ادبیات پارسی میپردازد

https://youtu.be/ZDymgNfVMYQ

#اخلاق_نشر_و_منابع_علمی
http://www.tg-me.com/اخلاق نشر و منابع علمی/com.pubethicsmums/2288

به مناسبت ۸ ژوئن روز تومور مغزی

تومورهای مغزی ناشی از رشد غیر طبیعی سلول‌های مغز هستند که می‌توانند خوش‌خیم(بدون تمایل به گسترش یا تهاجم) یا بدخیم (با تمایل به گسترش یا تهاجم) باشند. باید توجه داشت که تومورهای خوش‌خیم مغز هم می‌توانند مرگ‌آور باشند چرا که ممکن است در نواحی بسیار حساس مغز قرار داشته باشند.
ممکن است از سرطان‌های نقاط دیگر بدن به مغز متاستاز داده شود یا تومور به طور اولیه در مغز ایجاد شود.


علائم:
سردرد به خصوص سردردی که تغییر ماهیت دهد یا شدتش تغییر قابل ملاحظه داشته باشد،‌ تهوع و استفراغ، اختلال حسی مانند دو‌بینی‌، اختلال تعادل، گیجی، تشنج و ...

انواع
انواع بسیار زیادی تومور مغزی اولیه وجود دارد. گلیوما از سلول‌های گلیا ایجاد می‌شوند و می‌توانند بسیار بدخیم باشند (مانند گلیوبلاستوم مولتی‌فورم). مننژیوم شایع‌ترین تومور اولیه مغز هستند که از لایه های دور مغز ایجاد شده و اکثرا خوش‌خیم هستند. مدولوبلاستوم شایع‌ترین تومور مغزی در اطفال است و در ناحیه مخچه رخ می‌دهد
تشخیص با تصویر برداری (معمولا MRI) است. درمان می‌تواند شامل جراحی، پرتودرمانی و شیمی‌درمانی باشد


http://www.tg-me.com/اخلاق نشر و منابع علمی/com.pubethicsmums/2289

به مناسبت ۲۰ خرداد روز ملی فرش

قالی اردبیل
قدیمیترین فرش دارای تاریخ بافت جهان، یک زوج فرش نفیس مربوط به زمان شاه طهماسب صفوی است که به دستور او برای آرامگاه جدش شیخ صفی‌الدین اردبیلی بافته شده است.

یکی‌ از این دو قالی در لندن و دیگری در لس آنجلس نگهداری می‌شوند.

در حاشیه این فرش نفیس بیت زیر و نام بافنده دیده می‌شود

"جز آستان توام در جهان پناهی نیست
سر مرا جز این در حواله‌گاهی نیست

عمل بنده درگاه مقصود کاشانی
سنه ۹۴۵"

فرشهای اردبیل به کرات مورد تقلید قرار گرفته اند و فرش نقش اردبیل در جهان شهرت خاصی دارد.

اتاق کار آدولف هیتلر در برلین دارای یک فرش نفیس اردبیل بوده است!
فیلم در مورد این فرش نفیس در موزه ویکتوریا و آلبرت لندن است

https://www.youtube.com/watch?v=WjY3dxz6JA4
در کانال اخلاق نشر و منابع علمی در تلگرام عضو شوید
http://www.tg-me.com/اخلاق نشر و منابع علمی/com.pubethicsmums/2290

به مناسبت ۹ ژوئن سالروز نبرد حران
Battle of Carrhae
مهمترین نبرد اشکانیان و رومیان

در سال ۵۳ قبل از میلاد، کراسوس رومی از رود فرات گذشت تا فتوحات اسکندر در آسیا را تکرار کند.
اشکانیان با ارسال سپهبد رستم سورن به مقابله رومیان رفتند. در نبرد حران، رومی ها آرایش نظامی مانند مربع گرفتند تا از همه طرف بتوانند به دفاع بپردازند. سپاهیان اشکانی با حمله مداوم تیراندازان، رومی ها را عاصی کردند. حمله آنها برای پراکندن تیراندازان منجر به فرار آنها و سپس تیراندازی به سمت عقب در حال اسب‌سواری می‌شد که در تاریخ "تیراندازی پارتی" معروف شد.

رومیان به امید تمام شدن تیرهای دشمن خود بودند که  سپاه اشکانی با ارسال شترهای دارای بار تیر، امید آنها را از بین برد.
تلاش پسر کراسوس برای شکستن محاصره هم موفق نبود. در نهایت رومیان شکست سنگینی متحمل شدند و کراسوس کشته شد.

نبرد حران از مهمترین جنگهای تاریخ است و منجر به ظهور اشکانیان به عنوان یک ابرقدرت جهانی گردید. نبوغ نظامی سورن از علل اصلی پیروزی ایرانیان بود.

فیلم در مورد استراتژی جنگی اشکانیان و رومیان در جنگ حران و اهمیت آن است.

آدرس کانال

http://www.tg-me.com/اخلاق نشر و منابع علمی/com.pubethicsmums/2291

به مناسبت ۱۰ ژوئن زادروز ابوالوفا بوزجانی
ابوالوفا بوزجانی از دانشمندان بزرگ دوران طلایی امپراطوری اسلامی است. او در دارالحکمه بغداد مشغول به کار بود و مطالعات نجومی وی منجر به چندین تالیف مهم در نجوم گردید.

"کتاب فی ما یحتاج الیه الصانع من الاعمال الهندسیه" او از مهمترین مراجع معماران برای طراحی نقش های هندسی است. ابداع تعدادی از توابع مثلثاتی مانند تانژانت هم به اونسبت داده شده است
او در نظریه اعداد هم نقش مهمی داشت. در "کتاب فی ما یحتاج الیه الکتاب و العمال من علم الحساب" اعداد منفی را به کار برد.

دهانه ابوالوفا در ماه به افتخار او نام گرفته است
۱۰ ژوئن ۲۰۱۵ به مناسبت ۱۰۷۵ امین زادروزش، گوگل لوگوی خود را تغییر داد

فیلم یک خلاصه از خدمات علمی اوست

در کانال اخلاق نشر و منابع علمی در تلگرام عضو شوید

https://youtu.be/w04D6491Iqc

http://www.tg-me.com/اخلاق نشر و منابع علمی/com.pubethicsmums/2292

به مناسبت ۳ ذی الحجه زادروز ابوریحان بیرونی چند پست در مورد این دانشمند بزرگ به اشتراک گذاشته شده است

ابوریحان بیرونی و آموزش دانش به کودکان: تقدیم به ریحانه
http://www.tg-me.com/اخلاق نشر و منابع علمی/com.pubethicsmums/1811

ابوریحان بیرونی و محاسبه شعاع زمین
http://www.tg-me.com/اخلاق نشر و منابع علمی/com.pubethicsmums/1812

ابوریحان و توضیح مکانیزم چاه‌های آرتزین
http://www.tg-me.com/اخلاق نشر و منابع علمی/com.pubethicsmums/1813

چگالی سنج اختراعی از ابوریحان بیرونی
http://www.tg-me.com/اخلاق نشر و منابع علمی/com.pubethicsmums/1814

حقه‌القمر تقویم نجومی اختراع ابوریحان
http://www.tg-me.com/اخلاق نشر و منابع علمی/com.pubethicsmums/1815

تاریخ تطبیقی و کتاب گرانقدر "آثار الباقیه عن القرون الخالیه"
http://www.tg-me.com/اخلاق نشر و منابع علمی/com.pubethicsmums/1816



تصویر مربوط به مقبره مخروبه ابوریحان در حومه غزنه است که قرار بود بازسازی و مرمت شود

به مناسبت ۱۲ ژوئن روز جهانی منع کار کودکان

کار کودکان علاوه بر تبعاتی مانند محرومیت از تحصیل می‌تواند منجر به خطرات جانی و بدنی فراوان شود.
سرطان پوست بیضه اولین سرطانی بود که به طور قطعی به شغل افراد مبتلا ارتباط داده شد. این سرطان در تمیزکننده های لوله بخاری رخ می‌داد. این تمیزکننده ها کودکان ریزنقشی بودند که می‌توانستند از لوله های بخاری تنگ و پر از دوده بگذرند. هر لحظه خطر سقوط و گیر کردن و خفگی در لوله های بخاری وجود داشت.
به علت تماس مزمن با دوده، این کودکان مبتلا به نوعی سرطان نادر ناحیه پوست بیضه ميشدند.

امروزه با ممنوعیت اشتغال کودکان عملا اینگونه آسیب‌های جسمی و اجتماعی کمتر شده‌اند ولی هنوز هم در بسیاری از جوامع اشتغال کودکان در مشاغل سخت و آسیب زا وجود دارد.
فیلم در مورد زندگی مصیبت بار کودکان پاک‌کننده لوله‌ بخاری در انگلستان قدیم است.

روح زنده‌یاد دکتر درهمی استاد پاتولوژی‌ام شاد که گاهی برای "تذکر لسانی" با صدای بلند سر ما فریاد می‌زد "لوله‌بخاری‌پاک‌کن درست بشین"


در کانال اخلاق نشر و منابع علمی در تلگرام عضو شوید
http://www.tg-me.com/اخلاق نشر و منابع علمی/com.pubethicsmums/2294

۱۳ ژوئن زادروز جیمز کلارک ماکسول دانشمند بزرگ اسکاتلندی است.
او را مهمترین فیزیکدان قرن نوزده می‌دانند.

به همین مناسبت ۵ فیلم در مورد کشفیات علمی بی‌نظیر او تهیه شده است.

توضیح معادلات معروف ماکسول در توجیه پدیده الکترومغناطیس
http://www.tg-me.com/اخلاق نشر و منابع علمی/com.pubethicsmums/1795

اثبات اینکه نور یک موج الکترومغناطیس است
http://www.tg-me.com/اخلاق نشر و منابع علمی/com.pubethicsmums/1796

اثبات ماهیت حلقه های زحل از طریق ریاضیات

http://www.tg-me.com/اخلاق نشر و منابع علمی/com.pubethicsmums/1797

مطالعات ماکسول در مورد دید رنگی و تولید اولین عکس رنگی

http://www.tg-me.com/اخلاق نشر و منابع علمی/com.pubethicsmums/1798

شیطانک ماکسول و قانون دوم ترمودینامیک
http://www.tg-me.com/اخلاق نشر و منابع علمی/com.pubethicsmums/1799

به مناسبت ۱۴ ژوئن روز جهانی اهداء خون و زادروز کارل لنداشتانینر کاشف گروه‌های خونی

هنگام انتقال خون با گروه خونی اشتباه به یک فرد چه اتفاقی میفتد.

دو آنتی‌ژن A و B موجب ایجاد گروه‌های خونی می‌شوند. گلبولهای قرمز گروه خونی A دارای آنتی‌ژن A، گروه خونی B دارای آنتی‌ژن B، گروه AB هردو و گروه O فاقد A و B است.
هر گروه خونی برای آنتی ژنی که فاقد آن است آنتی بادی می‌سازد. به این ترتیب در صورت انتقال خون ناهمساز به یک فرد، آنتی‌بادی های فرد گیرنده خون علیه خون تزریق شده واکنش نشان داده و گلبولها را تخریب می‌کند (مثلا فرد دارای گروه خونی A علیه گروه B و AB واکنش نشان می‌دهد ولی علیه گروه خونی O خیر).
به دنبال آن زنجیره ای از واکشنها منجر به تب و لرز و نارسایی کلیه و ارگان‌های حیاتی دیگر می‌شود.
آنتی ژنRh هم مشابه است. فرد بدون آنتی ژن Rh علیه این آنتی‌ژن،‌آنتی‌بادی می‌سازد و در صورت انتقال خون Rh مثبت به فرد Rh منفی امکان واکنش شدید هست.

https://www.youtube.com/watch?v=hK1XgO7ZL3I


http://www.tg-me.com/اخلاق نشر و منابع علمی/com.pubethicsmums/2296

به مناسبت ۱۵ ژوئن روز جهانی باد

اختراع آسباد در سیستان، گامی بزرگ در استفاده از انرژی باد
فیلم آسبادهای نشتیفان در خراسان امروزی را نشان میدهد که قدمتی دیرین دارند و هنوز قابل استفاده هستند

اختراع آسباد برای تبدیل انرژی جنبشی باد به انرژی چرخشی از اختراعات مهم بشر است که در منطقه سیستان رخ داده است. سیستان با آب و هوای خشک و بادهای قابل پیش‌بینی نقطه ای مناسب برای این اختراع بوده است

قدیمیترین گزارش تاریخی مستند از آسبادهای سیستان مربوط به "مسالک الممالک" اصطخری و "مروج الذهب" مسعودی (قرن ۴ هجری) است

البته ماجرای اختراع آسباد در افسانه ای به أبولؤلؤ قاتل عمر ابن خطاب هم نسبت داده شده است. به هر حال به نظر می‌رسد اختراع آسباد قدمتی بسیار دیرینه تر از قرن ۴ هجری دارد.

http://www.youtube.com/watch?v=3ugw7-BwsmI

در کانال اخلاق نشر و منابع علمی در تلگرام عضو شوید
http://www.tg-me.com/اخلاق نشر و منابع علمی/com.pubethicsmums/2297

۱۷ ژوئن روز جهانی بیابان‌زدایی

خشکسالی و گسترش بیابان همواره گریبانگیر بشر بوده است و نابودی بسیاری از تمدن‌ها به آن نسبت داده میشود
یکی از مهمترین خشکسالی ها در قرن ۲۲ قبل از میلاد تحت عنوان
4.2-kiloyear event
رخ داده است و منجر به سقوط سلطنت قدیم مصر باستان، شروع فروپاشی تمدن دره ایندوس و فروپاشی امپراطوری اکد شده است.

فیلم یک تایملاین زیبا از تاریخ دنیا است و در دقیقه ۶ به خشکسالی ۴۲۰۰ سال قبل می‌پردازد.


https://www.youtube.com/watch?v=__BaaMfiD0Q

http://www.tg-me.com/اخلاق نشر و منابع علمی/com.pubethicsmums/2298

پخت و پز با قدیمیترین دستور آشپزی دنیا
به مناسبت ۱۸ ژوئن روز جهانی خوراک‌شناسی پایدار

قدیمیترین دستور آشپزی دنیا سه لوح به زبان اکدی از میانرودان مربوط به ۴۰۰۰ سال قبل است.

در این الواح دستور تهیه ۴۰ غذا توضیح داده شده است.

در فیلم به اشتراک گذاشته شده سه غذا بر اساس این الواح تهیه می‌شود

-اولین غذا سوپ خاصی است با نام "گره گشایی" که مشخص نیست علت نام آن چیست! و بر پایه سبزیجات است
-دومین غذا به "توحی" موسوم بوده است و نوعی غذا بر پایه چغندر است
-سومین غذا نوعی سوپ گوشت گوسفند است که بر پایه شیر تهیه می‌شده است


مشخص است که حس چشایی و لذت غذا خوردن زمان نمی‌شناسد.

https://www.youtube.com/watch?v=qfqhJNUtiww


در کانال اخلاق نشر و منابع علمی در تلگرام عضو شوید
http://www.tg-me.com/اخلاق نشر و منابع علمی/com.pubethicsmums/2299

به مناسبت ۱۹ ژوئن،  روز جهانی آگاهی از کم خونی سلول داسی

آنمی سلول داسی بیماری ژنتیکی خاصی است که در آن گلبول‌های قرمز خون به جای شکل طبیعی خود به صورت داس درآمده و باعث اختلالات شدید در اندام‌های مختلف می‌شود.
در سال ۱۹۴۹، لینوس پاولینگ و همکارانش در یکی از مهمترین مقالات تاریخ پزشکی نشان دادند این بیماری حاصل تغییر مولکول هموگلوبین به علت یک نقص در ژن آن است. اصطلاح "بیماری مولکولی" برای اولین بار در این مقاله به کار رفت.

مقاله پاولینگ و همکارانش آغازگر پزشکی مولکولی بود.

فیلم در مورد همین کشف بزرگ همراه مصاحبه با پاولینگ است. پاولینگ دو بار برنده جایزه نوبل شد.

https://youtu.be/qbAz98UxUn8


Pauling, Linus; Harvey A. Itano; S. J. Singer; Ibert C. Wells (1949-11-01). "Sickle Cell Anemia, a Molecular Disease". Science. 110 (2865): 543–548


#نوابغ_علم

در کانال اخلاق نشر و منابع علمی در تلگرام عضو شوید

http://www.tg-me.com/اخلاق نشر و منابع علمی/com.pubethicsmums/2300

به مناسبت ۲۱ ژوئن روز جهانی موسیقی

سرگذشت موسیقی ایران قسمت اول
از عیلام تا صفویه (چغامیش تا چهل ستون)

http://www.youtube.com/watch?v=GI79GQmMZNA

در کانال اخلاق نشر و منابع علمی در تلگرام عضو شوید
http://www.tg-me.com/اخلاق نشر و منابع علمی/com.pubethicsmums/2301

به مناسبت ۲۱ ژوئن روز جهانی موسیقی

سرگذشت موسیقی ایران قسمت دوم
از صفویه تا پهلوی (از شاه سلیمان تا رضا شاه)

http://www.youtube.com/watch?v=nuk04nTzIys


در کانال اخلاق نشر و منابع علمی در تلگرام عضو شوید
http://www.tg-me.com/اخلاق نشر و منابع علمی/com.pubethicsmums/2302

موسسه
Clarivate Analytics
ضریب تاثیر (Impact Factor) مجلات سال ۲۰۲۳ را منتشر کرد.
این ضریب تاثیر تعداد کل استنادات سال ۲۰۲۳ به تعداد مقالات سال ۲۰۲۲ و ۲۰۲۱ مجلات است. آخرین ضریب تاثیر در دسترس همواره مربوط به سال گذشته است.

باید دانست موسسه Clativate Analytics تعداد زیادی پایگاه دارد و امسال تمام مجلات
Web of Science Core Collection™
دارای ضریب تاثیر شدند.


با اضافه کردن دو پایگاه زیر به لیست ضریب تاثیر
Art & Humanities Citation Index
Emerging Sources Citation Index

تعداد زیادی مجلات برای اولین بار دارای ضریب تاثیر شده اند.

نکته دیگر این است که ضریب تاثیر امسال با یک رقم اعشار منتشر شده تا پژوهشگران مجبور به استفاده از معیارهای کیفیت دیگر غیر ضریب تاثیر باشند.
در کانال اخلاق نشر و منابع علمی در تلگرام عضو شوید
http://www.tg-me.com/PubEthicsMUMS/2303

به مناسبت ۲۱ ژوئن روز جهانی یوگا
یوگا فعالیت‌های بدنی و ذهنی است که ریشه در هند باستان دارد و یکی از مکاتب فلسفی هند است. امروزه اعتقاد بر این است که فعالیتهای بدنی و ذهنی یوگا فواید بدنی و روانی فراوانی دارد: شواهد علم مدرن در این زمینه چیست؟
۱- مطالعه بر فوائد یوگا بسیار سخت است چرا که حجم نمونه معمولا کم است و متغیرهای فراوانی باید بررسی شوند.
۲- یوگا می‌تواند باعث بهبود انعطاف بدنی و قدرت عضلانی شود.
۳- فوائد یوگا در بیماری‌های مختلف عضلانی اسکلتی مانند آرتریت روماتوئید و کمردرد مزمن نشان داده شده است.
۴-تمرینات تنفسی یوگا در بیمارهای تنفسی مانند برونشیت مزمن و آسم مفید است.
۵- افزایش اکسیژن رسانی به دنبال تمرینات تنفسی یوگا منجر به بهبود کیفیت زندگی در نارسایی قلبی و کاهش فشار خون می‌شود.
۶- فوائد یوگا در زمینه مشکلات روانشناسی مانند افسردگی و اضطراب به درستی مشخص نشده است.
۷- اثرات ضد سرطان یوگا هنوز ثابت نشده است.


آدرس کانال

http://www.tg-me.com/اخلاق نشر و منابع علمی/com.pubethicsmums/2304

به مناسبت ۲۳ ژوئن زادروز نابغه ریاضیات آلن تورینگ

آلن تورینگ از بزرگترین دانشمندان قرن بیستم است که توانست با نظریات خود، فهم بشر را از کامپیوتر و دانش مربوط به آن شکل دهد.

در ادامه ۴ فیلم آموزشی در مورد آلن تورینگ و خدمات علمی اش به اشتراک گذاشته می‌شود.

آلن تورینگ به جرم تمایلات همجنس‌گرایانه محکوم شد داروهای ضد هورمون مردانه مصرف کند و مدتی پس از آن خودکشی کرد!

تورینگ و ابداع علم کامپیوتر
http://www.tg-me.com/اخلاق نشر و منابع علمی/com.pubethicsmums/1818

تورینگ و decidability problem
http://www.tg-me.com/اخلاق نشر و منابع علمی/com.pubethicsmums/1819

تورینگ و پترنهای مشاهده شده در دنیای حیوانات
http://www.tg-me.com/اخلاق نشر و منابع علمی/com.pubethicsmums/1820

تورینگ و توروچمپ اولین برنامه شطرنج
http://www.tg-me.com/اخلاق نشر و منابع علمی/com.pubethicsmums/1821

تورینگ و هوش مصنوعی: تست تورینگ
http://www.tg-me.com/اخلاق نشر و منابع علمی/com.pubethicsmums/1822

صفر کلوین چیست؟
به مناسبت ۲۶ ژوئن زادروز ویلیام تامسون (لورد کلوین)

در سال ۱۸۴۸ لورد کلوین موفق بر اساس نظریه گرما و با انجام آزمایشات متعدد، درجه بندی از حرارت اجسام را طراحی کند که نقطه صفر آن وابسته به خصوصیات اجسام نبود.
این درجه صفر را صفر مطلق یا صفر کلوین می‌نامند و درجه حرارتی است که جنبش مولکولها حداقل است برابر منهای ۲۷۳.۱۵ درجه سانتی گراد
Thomson, W (1848). "On an Absolute Thermometric Scale founded on Carnot's Theory of the Motive Power of Heat, and calculated from Regnault's observations". Proceedings of the Cambridge Philosophical Society. 1: 66–71

فضای بین کهکشانی دمای ۲.۷۳ کلوین دارد و سردترین نقطه جهان هستی در آزمایشگاه‌های کره زمین ایجاد شده است (۳۸ پیکوکلوین)

فیلم در مورد اهمیت صفر مطلق است.

در کانال اخلاق نشر و منابع علمی در تلگرام عضو شوید

http://www.tg-me.com/اخلاق نشر و منابع علمی/com.pubethicsmums/2306

به مناسبت ۲۶ ژوئن روز حمایت از قربانیان شکنجه

توضیحی کوتاه در مورد شکنجه های ابداع شده توسط بشر!

http://www.youtube.com/watch?v=XJ45fNC5kGE

خلاقیت بشر برای آزار همنوعانش نهایت ندارد!

http://www.tg-me.com/اخلاق نشر و منابع علمی/com.pubethicsmums/2307