🌓 جامعه‌شناسی‌شرقی

🌓 حمله نظامی خارجی، شادمانی مردم و توهم دموکراسی وارداتی!
✍️ هادی حکیم شفایی

حمله نظامی اسرائیل به کنسولگری جمهوری اسلامی و کشته شدن چند تن از سرداران سپاه، در میان بخش قابل توجهی از مردم مخالف جمهوری اسلامی، در داخل و خارج، همچون گذشته، شادی آفرید. اینکه چرا بخشی از ایرانیان از کشته شدن سرداران سپاه شادمان می‌شوند چندان نیاز به تحلیل ندارد. عاملیت اصلی سپاه در برخورد خشونت‌بار با معترضین در خیابان، پرونده‌سازی مستمر این سازمان برای فعالان صنفی و مدنی، سطح پایین سواد سیاسی و اجتماعی در میان سرداران و گفتمان لاف و بلوف بجای گفتمان واقع‌گرایانه، علل اصلی واکنش مردم در چنین اتفاقاتی است. 

واکنش مردم با توجه به علل یادشده قابل درک است اما خطری که ممکن است چنین واکنش‌هایی به بار آورد خطر توهم دموکراسی وارداتی است. بسیاری از ایرانیانی که از چنین حوادثی شادمان می‌شوند کشور حمله کننده را منجی خود می‌بینند، پرچم آن را بر روی پل عابر پیاده نصب می‌کنند، آرزو دارند که به تاسیسات و مراکز نظامی و دولتی داخل کشور نیز حمله شود تا به تصور خویش، ارتش مهاجم آنها را از نظام سیاسی موجود برهاند. این طرز تلقی متوهمانه چند اشکال اساسی دارد:

۱. اول اینکه قائلان به این نظر، از درک زمینه‌ها و ریشه‌های دموکراسی عاجزند. تحقق دموکراسی پایدار در یک کشور مستلزم تحقق زمینه‌های اخلاقی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی داخلی‌ است: حساس شدن وجدان اخلاقیِ بخش موثری از جامعه نسبت به مسائل انسانی و حقوق بشر، تمرین و گسترش فرهنگ گفتگو، مدارا و همه‌پذیری، افزایش خودباوری اجتماعی و کنشگری جمعی در قالب گروه‌های مردمی و تشکل‌های صنفی و سیاسی، و افزایش آگاهی‌های سیاسی برای دوران گذار و پساگذار. بدون تحقق این زمینه‌های داخلی، تصور تحقق دموکراسی و آزادی تصوری باطل است.

۲. تحولات کشورهایی که با ادعای نابودی دیکتاتورها و به ارمغان آوردن دموکراسی، مورد هجوم نظامی دول خارجی قرار گرفتند نشان می‌دهد که اگرچه با حمله نظامی خارجی، دیکتاتورها اغلب نابود شده اند اما پس از خروج نظامیان خارجی، یا کشور مقصد دچار ناامنی و هرج و مرج شدیدی گشته و سرزمین، بازیچه‌ی منفعت‌طلبانه‌ی دولت‌های منطقه و فرامنطقه‌ای قرار گرفته است و یا دیکتاتورهای جدیدی قدرت را بدست گرفته‌اند. دموکراسی، کالا نیست که با حمله نظامی دولت‌های دموکراتیک وارد سرزمینی شود.

۳. کشور ایران، سرزمین وسیعی است که حتی در صورت حمله نظامی خارجی، بعید است که نظام سیاسی آن تغییر کند. حملات ایذایی و موضعی هرگز منجر به سرنگونی نظام سیاسی نمی‌گردد و حملات کامل به قصد تصرف کامل کشور نیز از نظر دولت‌های شناخته شده هرگز در دستور کار نیست. 

۴. منجی‌باوری سیاسی و دل‌باختن به حملات نظامی دول خارجی موجب تقویت شتابزدگی، جوزدگی، روحیه‌ انفعال، ترس و در دراز مدت موجب سرخوردگی می‌گردد. 

زمینه‌های دموکراسی پایدار در درون خود ملت‌ها نهفته است. تا زمانی که ملت‌ها در این زمینه‌ها به میزان کافی و موثر رشد نیابند و توازن قوا میان ملت و نظام سیاسی برهم نخورد، دموکراسی محقق نخواهد گشت و اگر هم بر فرض، در اثر یک انقلاب و شورش ناگهانی و شتابزده، نظام سیاسی تغییر کند، دموکراسی پس از آن، بسیار سست و شکننده خواهد بود و احتمال بازگشت به دوران تاریک، بسیار زیاد خواهد بود. هر چقدر مردمان یک جامعه، بیشتر به تقویت زمینه‌های فرهنگی، اجتماعی و سیاسی یاد‌شده بپردازند و جامعه مدنی گسترده‌تر گردد و گروه‌ها و تشکل‌ها و همسویی‌های سیاسی افزایش یابد توازن قوا دستخوش تغییر خواهد شد و شانس تحقق دموکراسی پایدار، بالاتر خواهد گشت.

https://www.tg-me.com/ReligionPhilosophyHumanRights

#دموکراسی_پایدار
#دموکراسی_وارداتی
#تهاجم_نظامی
#جامعه_مدنی
#منجی_باوری_سیاسی

🌓 @OrientalSociology (Channel)
⚛️ @OrientalSocialThinkers (Group)
🌐 www.orientalsociology.ir (Site)

www.tg-me.com/jp/ جامعه‌شناسی‌شرقی/com.orientalsociology/5540

265 viewsHossein Shiran, edited  Apr 4 at 04:52

🌓 حمله نظامی خارجی، شادمانی مردم و توهم دموکراسی وارداتی!
✍️ هادی حکیم شفایی

حمله نظامی اسرائیل به کنسولگری جمهوری اسلامی و کشته شدن چند تن از سرداران سپاه، در میان بخش قابل توجهی از مردم مخالف جمهوری اسلامی، در داخل و خارج، همچون گذشته، شادی آفرید. اینکه چرا بخشی از ایرانیان از کشته شدن سرداران سپاه شادمان می‌شوند چندان نیاز به تحلیل ندارد. عاملیت اصلی سپاه در برخورد خشونت‌بار با معترضین در خیابان، پرونده‌سازی مستمر این سازمان برای فعالان صنفی و مدنی، سطح پایین سواد سیاسی و اجتماعی در میان سرداران و گفتمان لاف و بلوف بجای گفتمان واقع‌گرایانه، علل اصلی واکنش مردم در چنین اتفاقاتی است. 

واکنش مردم با توجه به علل یادشده قابل درک است اما خطری که ممکن است چنین واکنش‌هایی به بار آورد خطر توهم دموکراسی وارداتی است. بسیاری از ایرانیانی که از چنین حوادثی شادمان می‌شوند کشور حمله کننده را منجی خود می‌بینند، پرچم آن را بر روی پل عابر پیاده نصب می‌کنند، آرزو دارند که به تاسیسات و مراکز نظامی و دولتی داخل کشور نیز حمله شود تا به تصور خویش، ارتش مهاجم آنها را از نظام سیاسی موجود برهاند. این طرز تلقی متوهمانه چند اشکال اساسی دارد:

۱. اول اینکه قائلان به این نظر، از درک زمینه‌ها و ریشه‌های دموکراسی عاجزند. تحقق دموکراسی پایدار در یک کشور مستلزم تحقق زمینه‌های اخلاقی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی داخلی‌ است: حساس شدن وجدان اخلاقیِ بخش موثری از جامعه نسبت به مسائل انسانی و حقوق بشر، تمرین و گسترش فرهنگ گفتگو، مدارا و همه‌پذیری، افزایش خودباوری اجتماعی و کنشگری جمعی در قالب گروه‌های مردمی و تشکل‌های صنفی و سیاسی، و افزایش آگاهی‌های سیاسی برای دوران گذار و پساگذار. بدون تحقق این زمینه‌های داخلی، تصور تحقق دموکراسی و آزادی تصوری باطل است.

۲. تحولات کشورهایی که با ادعای نابودی دیکتاتورها و به ارمغان آوردن دموکراسی، مورد هجوم نظامی دول خارجی قرار گرفتند نشان می‌دهد که اگرچه با حمله نظامی خارجی، دیکتاتورها اغلب نابود شده اند اما پس از خروج نظامیان خارجی، یا کشور مقصد دچار ناامنی و هرج و مرج شدیدی گشته و سرزمین، بازیچه‌ی منفعت‌طلبانه‌ی دولت‌های منطقه و فرامنطقه‌ای قرار گرفته است و یا دیکتاتورهای جدیدی قدرت را بدست گرفته‌اند. دموکراسی، کالا نیست که با حمله نظامی دولت‌های دموکراتیک وارد سرزمینی شود.

۳. کشور ایران، سرزمین وسیعی است که حتی در صورت حمله نظامی خارجی، بعید است که نظام سیاسی آن تغییر کند. حملات ایذایی و موضعی هرگز منجر به سرنگونی نظام سیاسی نمی‌گردد و حملات کامل به قصد تصرف کامل کشور نیز از نظر دولت‌های شناخته شده هرگز در دستور کار نیست. 

۴. منجی‌باوری سیاسی و دل‌باختن به حملات نظامی دول خارجی موجب تقویت شتابزدگی، جوزدگی، روحیه‌ انفعال، ترس و در دراز مدت موجب سرخوردگی می‌گردد. 

زمینه‌های دموکراسی پایدار در درون خود ملت‌ها نهفته است. تا زمانی که ملت‌ها در این زمینه‌ها به میزان کافی و موثر رشد نیابند و توازن قوا میان ملت و نظام سیاسی برهم نخورد، دموکراسی محقق نخواهد گشت و اگر هم بر فرض، در اثر یک انقلاب و شورش ناگهانی و شتابزده، نظام سیاسی تغییر کند، دموکراسی پس از آن، بسیار سست و شکننده خواهد بود و احتمال بازگشت به دوران تاریک، بسیار زیاد خواهد بود. هر چقدر مردمان یک جامعه، بیشتر به تقویت زمینه‌های فرهنگی، اجتماعی و سیاسی یاد‌شده بپردازند و جامعه مدنی گسترده‌تر گردد و گروه‌ها و تشکل‌ها و همسویی‌های سیاسی افزایش یابد توازن قوا دستخوش تغییر خواهد شد و شانس تحقق دموکراسی پایدار، بالاتر خواهد گشت.

https://www.tg-me.com/ReligionPhilosophyHumanRights

#دموکراسی_پایدار
#دموکراسی_وارداتی
#تهاجم_نظامی
#جامعه_مدنی
#منجی_باوری_سیاسی

🌓 @OrientalSociology (Channel)
⚛️ @OrientalSocialThinkers (Group)
🌐 www.orientalsociology.ir (Site)

BY 🌓 جامعه‌شناسی‌شرقی